Via de Europese Universiteit NeurotechEU werkt de Radboud Universiteit samen met de Boğaziçi University in Istanbul. Daar demonstreren wetenschappers en studenten massaal na de benoeming van een nieuwe rector door president Erdogan. ‘We volgen de ontwikkelingen en we zijn continu in gesprek met onze collega’s aan Boğaziçi’, zegt projectleider Tansu Celikel.

In december 2020 ging Neurotech^EU van start. In deze Europese Universiteit (zie kader 1, red.) werkt de Radboud Universiteit op het gebied van brein en techniek samen met zeven andere universiteiten, zoals de Oxford University en de University of Bonn.

Ook Boğaziçi University is betrokken in de samenwerking. Aan die Turkse universiteit protesteren studenten en wetenschappers al negen weken tegen hun nieuwe rector, die door president Erdogan werd benoemd.

Initiatiefnemer en projectleider van Neurotech^EU is Tansu Celikel, hoogleraar Neurofysiologie aan de Radboud Universiteit. Celikel studeerde in 1996 af aan de Istanbulse universiteit.

Als projectleider en initiatiefnemer van de samenwerking volgt Celikel de situatie aan de Boğaziçi University op de voet. ‘We geloven in academische vrijheid en hopen dat de onderzoekers van Boğaziçi hun werk gewoon kunnen voortzetten’, zegt hij in een Zoom-gesprek. ‘Tot nog toe is dat nog steeds het geval voor zover wij daar zicht op hebben.’

Wat kunnen jullie doen als daar verandering in komt?

‘Neurotech^EU is net als alle andere Europese Universiteiten een alliantie waarin universiteiten samenwerken. Wij hebben geen enkele legale grond om in aangelegenheden van één bepaalde universiteit in te grijpen. Wel waken we erop dat onze collega’s en studenten van Boğaziçi toegang blijven hebben tot het hele programma en alle faciliteiten van Neurotech^EU. Al onze partners moeten academische vrijheid hebben.’

Heeft u al contact gehad met de nieuwe rector van de Boğaziçi University?

‘Neen. Binnen Neurotech^EU hebben we een organisatiestructuur waarin alle universiteiten vertegenwoordigd zijn. Het contact gaat via de academische en de administratieve verantwoordelijken van Neurotech^EU, die allebei aan Boğaziçi werken. De vorige rector van Boğaziçi is wel in Nijmegen geweest voor de kick-off-meeting van Neurotech^EU, waar de samenwerking formeel werd ondertekend.’

U heeft zelf aan Boğaziçi gestudeerd. Bent u bezorgd over wat gebeurt?

Aarzelend: ‘Elke verandering is moeilijk. Het beste wat we kunnen doen is de ontwikkelingen goed in de gaten houden, zodat alle partners van Neurotech^EU de vrijheid hebben om aan onderwijs en onderzoek te doen. Als academische gemeenschap moeten we laten zien dat we bezorgd zijn.’

‘Zoals je weet, heeft Sijbolt Noorda vanuit Magna Charta een brief gestuurd aan de Turkse overheid (zie kader 2, red.). Magna Charta wijst erop dat academische vrijheid en institutionele autonomie de basis zijn van good governance. Daar sluit ik mij volledig bij aan.’

Hebben studenten in Turkije vandaag nog dezelfde kansen in het leven als twintig of dertig jaar geleden?

‘Ik weet niet of ik de juiste persoon ben om hierover te oordelen. Sinds ik ben weggegaan uit Turkije, ben ik maar drie keer teruggekeerd voor korte bezoeken. Vroeger deden ongeveer 1 miljoen studenten mee aan de ingangsexamens voor universiteiten, vandaag is dat het dubbele. Dat creëert andere niveaus van stress voor studenten om toegelaten te worden tot de beste universiteiten.’

‘Boğaziçi is altijd heel streng geweest in de selectie van studenten en heeft altijd uitstekend onderwijs geboden aan studenten. Daarom hebben we ervoor gekozen om met hen samen te werken binnen Neurotech^EU..’