Afgelopen woensdag kwamen we er om 13.30 u aan: Siena, het pittoreske en ommuurde stadje in Toscane, waar ik met mijn 23 honours-studenten vier dagen de plaatselijke universiteit bezocht in het kader van het Ethos of science-project.

Na een even de benen gestrekt te hebben kuieren we naar de faculteit filosofie en sociale codes of conduct wetenschappen. Om daar twee uur lang levendig te discussiëren over en strategies for valorization of the soft impact of science. Of zoals wijlen Henk Vonhoff het in 1995 zo mooi vertitelde in een rapport over de broze humanoria, die het qua financiering altijd weer afleggen tegen de harde natuurwetenschappen: ‘Men weegt kaneel bij ‘t lood.’

Na afloop gaan we onder de bezielende leiding van twee Italiaanse PhD-studenten een borrel drinken in een Sienese kroeg. Waar je tot verbijstering van de studenten, wier magen inmiddels aardig knorren, je bordje gratis vol mag scheppen met olijven, smeerseltjes en pastasalade. Vanaf acht uur prikken we een primo, wat contorni en een dolce weg in een plaatselijke trattoria samen met onze inmiddels ook gearriveerde gastheren en -vrouwen. Uiteraard vergezeld van een glas zeer vriendelijk geprijsde robuuste Toscaanse huiswijn.

Op dag twee melden we ons ’s ochtends bij de plaatselijke Aula maior, zo’n kleine acht eeuwen ouder dan onze afstudeerbatterij. Daar verschijnt om stipt 9.30 u een vrouwelijke translator, die ons in The Queen’s English aan de hand neemt. Eerst door de museale aula. Vervolgens door de fondo antico van de rechtenbibliotheek, met de bekende prachtige doorkijkjes naar gele heuvels en groene cipressen. Daar laat een minzaam lachende Umberto Eco-kloon ons incunabelen uit 1502 met bladzijden gemaakt van de huid van ongeboren kalfjes niet alleen zien maar ook bepotelen.

Vervolgens mogen nog even een uurtje in de Accademia dei Fysiocritici rondsnuffelen, waar de opgezette groene spechten en bonte kraaien en keurig in het gelid gestalde ammonieten over elkaar heen buitelen. En waar een schaalmodel van de kosmos naast de glazen vogeltjesverstikstolp hangt die ’s zondags werd gebruikt om aan het publiek Aristoteles’ ongelijk over de onmogelijkheid van een vacuüm te tonen.

Aan het eind van die zon- en kennisovergoten dag dineren we met de 17 dames en de heer van de plaatselijke vakgroep antropogenetica, waar we aan het eind van de middag aan de medische faculteit mee hebben gedebatteerd over ‘de goede levenswetenschappen’, op het terras van een uitspanning aan de campo, het stokoude en geschiedeniszwangere monumentale plein in hartje Siena.

That was then and this is now. De wetenschap van nu is vooral Angelsaksisch, zoveel is zeker. Maar iets meer Italiaanse wellevendheid zou beslist geen kwaad kunnen.