-
Photo: Juliette Breuseker
Om rond te kunnen komen zoeken veel internationale studenten een bijbaan, maar dat is niet gemakkelijk. Wie wel werk vindt moet zich aanpassen aan de Nederlandse werkcultuur. 'Mijn baas verwacht niet dat ik overuren maak.’
‘Ik heb vier maanden lang gezocht naar vacatures voor Engelstalig personeel, op de website van Campus Detachering’, zegt de Amerikaanse Lia Millar, masterstudent environmental studies. ‘De meeste vacatures zijn voor Nederlandstalige studenten of voor iemand die zowel Nederlands als Engels spreekt. De paar ‘English only-plekken’ die er zijn, zijn heel populair – al mijn internationale vrienden solliciteren daarop.’
In maart vorig jaar vond Millar werk bij het social media-team van de Radboud Universiteit. ‘Mijn baas vond mijn TikTok-video’s leuk en bood me toen een baan aan. Ik heb echt geluk gehad.’
Werkvergunningen voor internationale studenten
De Nederlandse Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) maakt onderscheid tussen studenten mét en zonder een EEA of een Zwitsers paspoort. Studenten met zo’n paspoort hebben geen extra werkvergunning nodig en mogen een onbeperkt aantal uren werken. Studenten van buiten de Europese Unie hebben een werkvergunning nodig, die hun nieuwe werkgever moet aanvragen bij de Nederlandse overheid. Met een werkvergunning mogen ze een jaar lang maximaal 16 uur per week werken óf fulltime in de maanden juni, juli en augustus.
De Libanese Ali Saad studeert planologie. Hij werd afgewezen bij het uitzendbureau omdat hij niet uit een EU-land komt (zie kader). Werkgevers zouden een werkvergunning voor hem moeten aanvragen en kiezen daarom liever voor iemand uit de Europese Unie.
Psychische klachten
Saad kreeg psychische klachten omdat hij geen werk kon vinden. ‘Ik kon amper mijn huur betalen en raakte zo gestrest dat mijn cijfers naar beneden gingen. Ik overwoog zelfs terug te gaan naar Libanon.’
Radboud-alumnus Karel Leusink is mede-oprichter van International Students Work (ISW) en hoort veel soortgelijke verhalen. ‘Het aanvragen van een werkvergunning kost tijd en geld. Veel werkgevers hebben dat nooit eerder gedaan.’ ISW helpt studenten en werkgevers uit Arnhem en Nijmegen met bijvoorbeeld de aanvraag van zo’n vergunning.
ISW-medewerker Danna Tania weet uit eigen ervaring hoe moeilijk het kan zijn om werk te vinden in Nederland. ‘Ik wist als internationale student niet hoe ik aan een zorgverzekering moest komen. Die heb je nodig als je hier wil werken. Bij ISW kunnen we studenten daarmee helpen.’
Werkcultuur
Als het studenten lukt een baan te vinden, moeten ze vaak erg wennen aan de Nederlandse werkcultuur. ‘In de Verenigde Staten is je werk je leven’, zegt Millar. ‘Dat is hier anders. Mijn baas verwacht niet dat ik overuren maak.’
Er zijn volgens de student ook nadelen voor buitenlandse werknemers. ‘Mijn baan is erg leuk, maar ik heb het gevoel dat ik me niet optimaal kan ontwikkelen, omdat ik niet vloeiend Nederlands spreek. Ik krijg bijvoorbeeld veel e-mails in het Nederlands, die dan eerst voor mij vertaald moeten worden. De universiteit is goed op weg, maar er valt nog genoeg te winnen op het gebied van internationalisering.’
‘In mijn cultuur is hard werken heel normaal, ik zou best meer dan 16 uur kunnen werken naast mijn studie’
Saad vond uiteindelijk werk met hulp van ISW. ‘Mijn werkgever is erg aardig. Ik mag hem bij zijn voornaam noemen – dat zou in de hiërarchische Libanese werkcultuur nooit kunnen.’ De student verdient genoeg om rond te komen, maar de regels voor werkvergunningen maken het studenten van buiten de EU niet gemakkelijk, vindt hij. ‘In mijn cultuur is hard werken heel normaal. Ik zou best meer dan 16 uur kunnen werken naast mijn studie.’
Leusink en Tania willen werkgevers aansporen om internationale studenten aan te nemen, ook al moeten ze daarvoor iets meer moeite doen door de huidige regels. Internationale studenten kunnen echt een aanwinst zijn voor bedrijven, vindt Leusink. ‘Ze voegen een nieuw perspectief toe, door hun andere culturele achtergrond. Dat helpt bedrijven om creatieve oplossingen te vinden.’
Tania vult aan: ‘We krijgen veel positieve reacties van de bedrijven waarmee we samenwerken. Hopelijk kunnen we nog veel meer internationale studenten helpen om hun plek te vinden op de Nederlandse arbeidsmarkt.’
Internationale studenten Radboud Universiteit
Ongeveer 10 procent van de studenten aan de Radboud Universiteit is internationale student. Daarnaast zijn er dit studiejaar (2021/2022) ongeveer 160 uitwisselingsstudenten.
Merel schreef op 9 februari 2022 om 17:32
Goed dat dit een keertje aangekaart wordt. Nederland profileert zichzelf heel graag als open-minded, internationaal paradijs waar iedereen en z’n moeder perfect Engels kan. Nederland: hét land voor internationale studenten of expats, allen hierheen! Maar als een international vervolgens ook maar een beetje wil meedoen, met wonen, werken of vrienden maken bijvoorbeeld, dan is het vaak een ‘wat de boer niet kent dat lust ie niet’ verhaal. En oh de horror als de openminded Nederlander zich een beetje moet aanpassen, ja dan is het niet meer gezellig natuurlijk. (En even voor de nuance, niet elke Nederlander is zo, maar het is wel een heersende tendens, zelfs binnen groepen die zo graag pronken met internationaliseringscijfers)
Ik ben zelf een internationaal student light, en doe een studie met een groot aandeel international studenten en heb aan de lijve ondervonden wat voor een meerwaarde het is om samen te werken met anderen die uit een andere cultuur of land komen. Naast dat het gewoon erg interessant en leuk is om meer over andere perspectieven te leren ga je er ook creatiever en empathischer van denken. Nieuwe perspectieven biedt vaak ruimte voor innovatie.
De intrede van ‘de international’ belichaamt de angst van het gewoonte dier dat liever geen routines en normen verbreekt of in vraag stelt. Die angst voor ‘de aanpassing’ overschaduwt nog veel te vaak de positieve dingen die je terugkrijgt als je een beetje met een open houding ernaar kijkt.
Bert schreef op 10 februari 2022 om 15:25
Heel herkenbaar dit verhaal! Er moet op dit gebied echt een cultuuromslag komen, zowel in de hoofden van Nederlandse werkgevers als in de regels/instituten die deelname van niet-Nederlandstaligen in de weg zitten.