Wetenschappers in actie voor behoud conservator UB
Het naderend pensioen van Robert Arpots, conservator van de universiteitsbibliotheek, veroorzaakt onrust. Vier letterenwetenschappers keren zich in een open brief tegen het besluit van de UB om de functie van Arpots op te heffen. ‘Desastreus voor ons onderzoek.’
Conservator Robert Arpots is verantwoordelijk voor het beheer en de restauratie van de bijzondere collecties van de UB, onder meer de 45.000 boeken uit de achttiende eeuw (en vroeger) en de meer dan 110.000 boeken en tijdschrifttitels uit de negentiende eeuw. Ook telt de collectie vijfhonderd handschriften, waarvan 85 uit de middeleeuwen. Na het pensioen van Arpots in september vervalt zijn functie. Desgevraagd noemt UB-directeur Natalia Grygierczyk de financiën als een van de redenen. ‘Ik moet elk dubbeltje omdraaien.’
Vier wetenschappers van de letterenfaculteit hebben zich in een open brief aan het college van bestuur gekeerd tegen de “buitengewoon onwenselijke ontwikkeling”. Volgens het viertal is binnen de UB onvoldoende expertise aanwezig om de leemte die Arpots nalaat in te vullen. De UB doet zichzelf schade aan, aldus het verweer, en: “Voor ons onderzoek en onderwijs is dit desastreus”.
Onbestaanbaar
Kunsthistoricus Kees Veelenturf, een van de ondertekenaars van de brief, onderstreept de waarde van een vaste conservator bij het beheer van zo’n bijzondere collectie. ‘Je hebt echt iemand nodig die ervoor is opgeleid, met verstand van zaken, kennis van de collectie en de materiële omstandigheden ervan.’ Zonder zo’n conservator kun je de collectie net zo goed afstoten, zegt hij. ‘Nergens in de wereld is een UB zonder ten minste één vast aangestelde conservator voor de bijzondere collecties. Onvoorstelbaar dat die functie hier sneuvelt omwille van een geldkwestie.’
‘Nergens in de wereld is een UB zonder ten minste één vast aangesteld conservator’
Universiteitshistoricus Jan Brabers heeft de open brief niet ondertekend, maar deelt in de zorgen. Als voorzitter van de commissie Academisch Erfgoed van de universiteit wijst hij op de grote cultuurhistorische waarde van de bijzondere collecties. ‘Er is uiterste deskundigheid gevergd voor de omgang met en het beheer van deze in alle opzichten kostbare collectie’, aldus Brabers. Nu de universiteit niet voorziet in de opvolging van Arpots, is volgens hem ‘de goede zorg voor deze cultuurschat binnen de universiteit niet langer gewaarborgd’.
UB-directeur Grygierczyk wil niet ingaan op de geuite zorgen. ‘Ik wil eerst met de vier ondertekenaars praten voordat ik met commentaar naar buiten treed.’ Ze wijst erop dat ook na het vertrek van Arpots de collectie in goede handen blijft. ‘Ik denk dat ik dat heel goed kan uitleggen.’ Ook Robert Arpots zelf onthoudt zich van commentaar.
Hanneke van Asperen schreef op 24 mei 2017 om 09:50
Met de hulp van Robert Arpots heb ik me vaak verdiept in de handschriften en vroege drukken van de UB. De collectie zit vol schatten van grote cultuurhistorische waarde die aandacht behoeven en hopelijk nog lang onderwerp van onderzoek en verwondering blijven. Het vervallen van de functie van conservator Bijzondere Collecties van de UB zal grote gevolgen hebben, zowel voor de collectie zelf als voor de uitstraling van de UB, en zal de UB en de universiteit op lange termijn meer kosten dan alleen geld. Ik sluit mij dan ook volledig aan bij de ondertekenaars van de brief.
Eric M. Moormann schreef op 24 mei 2017 om 10:01
Ervaring in allerlei bibliotheken met oude drukken heeft me steeds doen beseffen dat een specialist onontbeerlijk is. Ook Nijmegen kan niet zonder.
Bé Breij schreef op 24 mei 2017 om 10:40
Natuurlijk is zo’n specialist onontbeerlijk. In Leiden houdt de Scaliger-hoogleraar zich speciaal bezig met (onderwijs en onderzoek rond) de bijzondere collecties van de UB aldaar. En wij raken zelfs de conservator kwijt?
Roald schreef op 24 mei 2017 om 10:48
Onbegrijpelijk, maar het begrijpen van het beleid van de universiteitsbibliotheek heb ik eigenlijk toch al opgegeven.
Jorn Ackermans schreef op 24 mei 2017 om 10:51
Ik sluit me van harte aan bij de boodschap die is verwoord in bovengenoemde brandbrief: een UB kan niet zonder conservator, zeker niet wanneer er zo een waardevolle collectie beschikbaar is – welke ook voor toekomstige studenten en onderzoekers beschikbaar zou moeten blijven.
Marijke van Dijk schreef op 24 mei 2017 om 10:56
Een bijzondere collectie trachten te beheren zonder gespecialiseerde conservator is als het runnen van een restaurant zonder chef-kok. De specialistische kennis en expertise, zoals Dhr. Arpots die bezit, voor de toekomst overbodig verklaren, kon wel eens meer gaan kosten dan het oplevert op korte termijn. Ik sluit me volledig aan bij de briefschrijvers.
Carla Hoetink schreef op 24 mei 2017 om 11:22
Ervaring in andere bibliotheken en archieven (het Nationaal Archief!) laat ons ook beseffen welke leegte achterblijft als de menselijke expertise verdwijnt.
De Engelse auteur Neil Gaiman beschrijft aardig wat de effecten zijn in het digitale tijdperk:
“Google can bring you back 100,000 answers, a librarian can bring you back the right one.”
Marc van der Poel schreef op 24 mei 2017 om 11:34
Ik steun de open brief van mijn collega’s met volle overtuiging. De beslissing om geen specialist meer aan te stellen voor het beheer van de buitengewone collecties is onverstandig.
Jan Kuijs schreef op 24 mei 2017 om 11:37
Dat klinkt niet bepaald geruststellend die sussende managerstaal van de UB-directeur: dat “de collectie in goede handen blijft” en “Ik denk dat ik dat heel goed kan uitleggen”. Bedoelt de UB-directeur wellicht dat collectie wordt afgestoten? Het is de meest logische consequentie van het schrappen van de functie van conservator. Buiten de persoon van de conservator ontbreekt in de UB immers voldoende kennis van handschriften en oude drukken, zo weet ik uit eigen ervaring. Ik hoop dat het College van Bestuur nog wel waarde hecht aan het behoud van dit universitair erfgoed ten behoeve van onderwijs, onderzoek en externe dienstverlening.
Marianne Waldekker schreef op 24 mei 2017 om 12:05
Van harte sluit ik me aan bij bovenstaande steunbetuigingen. De bijzondere collecties van de UB vormen een belangrijk onderdeel van het erfgoed van de, inmiddels bijna 95-jarige Radboud Universiteit. Eenmaal verloren gegane kennis is niet zomaar te herstellen. Ik hoop van harte dat dit kroonjuweel de zorg en aandacht blijft krijgen die het nodig heeft.
Geert-Jan Koot schreef op 24 mei 2017 om 13:03
Het Rijksmuseum te Amsterdam heeft in 2016 de nieuwe functie van conservator bibliotheekcollecties ingesteld met het doel om de bijzondere collecties beter te beheren. Hier worden de prioriteiten wel gelegd bij het erfgoed en het belang voor het onderzoek. De keuze om de conservator niet op te volgen is niet uit te leggen als het gevolg van beperkte middelen, maar om als gevolg van andere prioriteiten bij de Radboud Universiteit.
Saskia Scheltjens schreef op 24 mei 2017 om 22:21
Als collega van Geert-Jan kan ik het beleid van het Rijksmuseum ten opzichte van de ondersteuning en verdieping van de eigen (bijzondere) bibliotheekcollectie bevestigen. Hopelijk vindt de RU een oplossing!
Ans van Kemenade schreef op 24 mei 2017 om 13:14
Ik sluit me volledig aan bij de overige steunbetuigers. Een bijzondere collectie heeft continuïteit in de expertise nodig om onderzoek blijvend te ondersteunen.
Stephan Mols schreef op 24 mei 2017 om 13:16
Als lid van de commissie Academisch Erfgoed acht ik het van het grootste belang dat ook deze voor de Radboud Universiteit zo belangrijke collectie blijvend professioneel wordt beheerd. Daarvoor is een daartoe specifiek opgeleide conservator onontbeerlijk.
Vincent Hunink schreef op 24 mei 2017 om 14:10
Graag steun ik het breed gedragen pleidooi voor een opvolger van R. Arpots. (Daar zou je toch eigenlijk geen actie zoals deze voor moeten hebben: een conservator, desnoods in deeltijd, hoort simpelweg bij een UB).
E. van Hilten schreef op 24 mei 2017 om 14:19
Dus er is wel geld voor een nieuwe inrichting van de UB, en een grootscheepse verbouwing, maar niet voor een permanente conservator? Ik geloof dat het idee van een UB is dat zij primair boeken bevat, en niet meubilair.
Het argument dat “alle oude drukken toch op archive.org staan” gaat niet op voor eenieder die ermee werkt en weet hoe verschillend opeenvolgende drukken van hetzelfde boek kunnen zijn. En als men voor de bijzondere handschriften al geen specialist meer in huis heeft die weet wat ermee moet gebeuren, hoe kan er dan goed voor gezorgd worden?
Ik sluit mij volledig aan bij bovenstaande wetenschappers en briefschrijvers.
Bernardien van den Berg schreef op 24 mei 2017 om 14:42
Ik onderschrijf de brief van de vier boekhistorici nadrukkelijk. Een conservator is noodzakelijk voor behoud en ontsluiting van de collectie handschriften en oude drukken van de UB Nijmegen. Robert Arpots heeft met zijn vakkennis een wezenlijke bijdrage geleverd aan mijn promotieonderzoek. Specialistische boekhistorische kennis blijft voor mij en andere gebruikers onontbeerlijk.
Meta Links schreef op 24 mei 2017 om 15:02
Ook ik sluit me aan bij de eerdere steunbetuigers. Een conservator voor de bijzondere collecties van de UB is onontbeerlijk.
Hans Bots schreef op 24 mei 2017 om 15:17
Als emeritus hoogleraar verbaas ik me telkens opnieuw over de gang van zaken in de huidige UB van onze universiteit. De bijzondere collecties van onze bibliotheek zijn sinds de jaren twintig van de vorige eeuw dankzij legaten, acquisitie en veel inspanningen een sieraad geworden voor het katholieke erfgoed van Nederland. Het is dan ook onbegrijpelijk dat het beheer van dit patrimonium nu wordt overgedragen aan functionarissen die niet weten hoe met een dergelijk kostbaar bezit om te gaan.
Graag sluit ik me aan bij alle eerdere steunbetuigingen.
Anton van Dorp schreef op 24 mei 2017 om 15:28
Als universiteitsarchivaris hecht ik groot belang aan behoud van het erfgoed van de Radboud Universiteit. Dat betekent niet alleen bewaren, maar zeker ook professioneel ontsluiten en daarmee toegankelijk maken voor onderzoekers en andere belangstellenden. Vandaar dat ik van harte hoop dat het beheer van de cultuur-historisch waardevolle bijzondere collecties van de UB na het vertrek van de huidige beheerder op vakkundige wijze zal worden voortgezet.
em.prof.dr. P.J. Buijnsters schreef op 24 mei 2017 om 16:19
Een collectie oude handschriften, oude en bijzondere boeken zonder een ter zake kundige conservator is even bizar als een restaurant zonder chef-kok. Wie zal nog enig waardevol boek legateren aan zo’n universiteitsbibliotheek? Welke student of docent weet nog tot wie zich te wenden voor boekhistorische vragen? Wat een reputatieschade voor onze UB, als dit onzalige besluit buiten de kring van managers bekend wordt.
Zjuul van den Elsen schreef op 24 mei 2017 om 16:44
Ik ben verbijsterd en sluit me aan bij bovenstaande argumenten. Ik verwacht dan ook dat het CvB adequaat ingrijpt om een ramp te voorkomen en de reeds opgelopen schade (a.g.v. RUquest) te herstellen.
Jacques Roelands schreef op 29 mei 2017 om 12:49
Het afstoten van de conservator en de problemen met RUQuest liggen inderdaad op dezelfde lijn. Beide zaken bemoeilijken de toegang tot materiaal voor de humaniora. De prioriteiten liggen blijkbaar elders.
Sándor Chardonnens schreef op 24 mei 2017 om 17:01
Een universiteitsbibliotheek met een mooie historische collectie zoals die in Nijmegen kan niet zonder een expert die die collectie vakkundig beheert. Dat leeszalen moeten wijken voor zitzakken en een koffiebar is tot daar aan toe, maar dat een historische collectie zonder conservator zou kunnen voortbestaan is niet te bevatten, tenzij de volgende stap is om de universiteitsbibliotheek tot volwaardige boekenbar te demoveren. Terecht tekenen collega’s protest aan tegen deze voorgenomen stap, want het is uitgesproken statement over de rol van een bibliotheek in het intellectuele leven van een universiteit.
Monique Tangelder schreef op 24 mei 2017 om 17:30
Ook ik sluit me aan bij de voorgaande reacties en onderschrijf de brief van de vier boekhistorici. Een conservator voor de bijzondere collecties van de UB is absoluut noodzakelijk. Vakkundig beheer van de historische collectie dient tot de kerntaken van onze universiteitsbibliotheek te behoren en daar is expertise voor nodig. Eerst een curator, daarna pas aandacht (en geld) voor zitzakken en massagestoelen.
Peter Altena schreef op 24 mei 2017 om 17:44
De Nijmeegse UB ontwikkelt zich in snel tempo tot lege huls. Ja, je kunt er koffie drinken, loungen en chillen; tussen de boeken die nog wel zichtbaar zijn is het een en al drinken, eten, gamen, appen. Levende onderzoekers zie je er niet meer. Als ik oude boeken wil zien, neem ik de wijk naar Amsterdam, Den Haag en Leiden. De Nijmeegse UB, op fietsafstand en jarenlang dé plaats waar ik las, studeerde en schreef, is verworden tot ‘no go area’. Konden de boeken zich maar verdedigen, zij zouden de modieuze warhoofden – genus boekenhaters – het pand hebben uitgejaagd.
Lotte Jensen schreef op 25 mei 2017 om 09:23
Deze oproep tot het behoud van een conservator, steun ik van harte. Gedegen, specialistische kennis is onontbeerlijk voor het onderhoud van een collectie oude drukken en handschriften.
Karin Vingerhoets schreef op 25 mei 2017 om 09:47
Zo’n collectie zonder conservator is als een schip zonder kapitein. Ik steun daarom graag de brievenschrijvers en ben het van harte eens met degenen die voor mij hier een reactie hebben achtergelaten.
Leen Spruit schreef op 25 mei 2017 om 11:06
een dergelijke functie opheffen bij een belangrijke universiteit is gewoon te dol voor woorden
Sven schreef op 25 mei 2017 om 11:46
De oproep van de vier collega’s steun ik van harte; alle hierboven genoemde argumenten snijden hout. De UB moet goed te rade gaan naar wat haar prioriteiten zijn. Als dat niet het vakkundig beheren en ontsluiten van archiefmateriaal voor onderzoekers en studenten is, dan moet de collectie worden afgestoten: in Arnhem hebben ze nog wat conservatoren rondlopen geloof ik.
Lieske Tibbe schreef op 25 mei 2017 om 12:14
Vorig jaar was op de tentoonstelling ‘Bouwen in steen’ in het Valkhofmuseum te zien welke bijzondere, oude en zeldzame boeken de UB alleen al op architectuurgebied in huis heeft. Toch echt iets om trots op te zijn en bijzonder goed te laten verzorgen – door een speciale conservator. Niet afstoten die functie !
Dag-Ernst Petersen schreef op 25 mei 2017 om 18:38
Vielleicht kann mal ein unabhängiger Konservierungsexperte / Experte für Bestandserhaltung eine einfache Rechnung aufmachen und die Kosten, die in der Zukunft aufgewendet werden müssten, um Schäden an den Beständen zu beheben, die entstehen, wenn der Sachverstand und die Erfahrungen eines Mitarbeiters wie Robert Arpots -oder einer Nachfolgerin – in der Bibliothek nicht mehr zur Verfügung stehen und dementsprechend genutzt werden können, diese Kosten in eine Relation stellen zu den Personalkosten, die das Land durch die Streichung einer Stelle spart.
Ich bedauere, meine Reaktion nicht in niederländisch verfassen zu können, aber ich denke, dass mein Anliegen und sein Hintergrund auch in deutsch in den Niederlanden verstanden werden kann.
Dag-Ernst Petersen – Wolfenbüttel
Frans Korsten em. hgl. Engelse letterkunde schreef op 25 mei 2017 om 21:52
Ben het volkomen eens met bovenstaande reacties. Een zichzelf respecterende universiteitsbibliotheek kan niet zonder een conservator voor de bijzondere collecties, met de expertise en ervaring van Robert Arpots.
Frits de Goojer schreef op 26 mei 2017 om 08:16
Geen conservator meer in Nijmegen? Een kortzichtig besluit, dat op korte termijn misschien enig financieel voordeel oplevert, maar op langere termijn zeker onherstelbare schade zal toebrengen, waardoor onderzoek en onderwijs ernstig zal worden bemoeilijkt. Door de zo problematisch verlopen overgang naar het nieuwe catalogiseer- en aanvraagsysteem “WorldCat” dreigt een aanzienlijk deel van de erfgoedcollecties in Nijmegen én de rest van Nederland niet meer traceerbaar te worden. Onderzoekers zullen daarom meer dan ooit assistentie van een deskundige conservator nodig hebben die de collectie kent en die inzicht heeft in wat er mis is met “WorldCat”.
Angelique de Meijer schreef op 26 mei 2017 om 09:36
Als oud-student gewerkt met deze prachtige collectie oude drukken in de Nijmeegse UB, nu nog steeds professioneel werkzaam met het oude boek, onderschrijf en steun ik de bovenstaande reacties van harte. Wat is een instelling als een UB nog als het niet staat voor professioneel beheer, vakkundige en goede ontsluiting van ons erfgoed? Bovendien: wat betekent zo’n besluit voor een instituut als universiteit?
Aagje Van Cauwelaert schreef op 28 mei 2017 om 11:26
In het verleden contacteerden wij (als conservatrice van de Cultura Fonds-bibliotheek te Dilbeek, België) Ropert Arpots enkele keren juist dankzij het bestaan van door hem geschreven catalogi oud boekenbezit voor UB Nijmegen, die de basis zijn voor eventuele andere vragen. Het werk dat hij gedurende jaren heeft verricht mag niet verloren gaan. Het belang overstijgt een lokaal belang; het publiek van een gedetailleerde catalogus oud boekenbezit zit gewoon wereldwijd. Bovendien zijn catalogi zoals Worldcat en USTC geenszins vrij van fouten en summier. Think globally, act locally.
Annemarie de Groot schreef op 28 mei 2017 om 16:55
Ik lees in bovenstaand bericht: Nu de universiteit niet voorziet in de opvolging van Arpots, is ‘de goede zorg voor deze cultuurschat binnen de universiteit niet langer gewaarborgd’. Zo’n complex werkterrein behoeft een ervaren vakman of vakvrouw . Een waarschuwing lijkt mij op zijn plaats: ervaring leert dat iets dat over jaren met zorg is opgebouwd snel kan worden afgebroken, maar opnieuw jaren zal kosten om weer tot op het eerdere peil terug te brengen. Dus nu besluiten om niet te bezuinigen!
Floris Overduin schreef op 28 mei 2017 om 19:56
Een serieuze UB weet dat goed werk mensenwerk is. In een tijd waarin men de digitale omgeving al niet eens goed op orde krijgt (Ruquest) is het buitengewoon onverstandig om niet te blijven investeren in een specialist van vlees en bloed.
Paul Pestman schreef op 29 mei 2017 om 09:48
Dit is een heel slecht besluit. Als er zo weinig belang wordt gehecht aan de unieke toegevoegde waarde van de Bijzondere Collecties van Nijmegen, is de volgende stap waarschijnlijk dat de hele boel wordt afgestoten, omdat ‘het niks oplevert’.
Dit is tevens een heel zuur afscheid voor een bevlogen conservator. Ik hoop, dat het management wat verder wil kijken dan de komende paar jaar en tot een heroverweging komt.
Natalia Grygierczyk schreef op 29 mei 2017 om 13:24
Uit de reacties onder het VOX-artikel over onze bijzondere collecties spreekt een enorme betrokkenheid. Daar zijn wij als UB bijzonder blij om.
Ik wil echter meteen de vrees wegnemen die uit deze reacties naar voren komt. Onze zorg voor de collecties en dienstverlening blijft gehandhaafd op hetzelfde niveau. Sterker nog, we zijn van plan onze diensten uit te breiden. De vraag over concrete opvolging van onze conservator is door de UB nog niet beantwoord. In dit licht kijken we naar alle basisaspecten van de bijzondere collecties: beschikbaarstelling en advies aan onderzoekers, docenten en studenten, ontsluiting, digitalisering en conservering. Ook ontwikkelen we onze visie op de verrijking van de bijzondere collecties, liefst in nauwe samenwerking met onze gebruikers. In de derde plaats onderzoeken we hoe we subsidies kunnen aanboren, bijvoorbeeld voor het belichten van de museale waarden van onze collecties, voor digitaliseringsprojecten enz. Bij al deze ideeën gaan we onze gebruikers en specialisten intensief betrekken. Dit najaar komen we met concrete stappen. Er is ons alles aan gelegen om onze prachtige collecties nu open te stellen voor nog intensiever gebruik en voor de toekomst te behouden.
Natalia Grygierczyk
Directeur UB
Tjeerd van Hoorn schreef op 29 mei 2017 om 13:26
Er moet een opvolger gevonden worden voor de functie van conservator van de bijzondere collectie. De UB heeft door de jaren heen al zo veel fouten gemaakt, ik denk hierbij aan het weg doen van een heleboel boeken die, ondanks de aankondiging van de UB echt niet alleen maar uit dubbele exemplaren bestond, laat de UB ook niet nog deze fout maken. Wetenschappers en studenten hebben het meeste aan een UB met een goede en goed onderhouden collectie van fysiek aanwezige boeken. De bijzondere collectie hoort hier bij.
Odin Dekkers schreef op 29 mei 2017 om 14:17
De reactie van de directeur van de UB stelt mij niet gerust. De belangen die hier op het spel staan zijn in de voorgaande reacties treffend verwoord: de rol van een toegewijde en deskundige conservator mag onder geen voorwaarde onderschat worden. Als er ‘concrete stappen’ genomen gaan worden, dan is dat de boodschap die de directie van de UB zich moet herinneren.
J.Banning schreef op 29 mei 2017 om 14:20
Ik was verbaasd om te lezen en te horen dat de conservator bij de UB van de Radboud Universiteit wordt opgeheven, het schijnt zelfs ook dat men ook al de leeszaal bijzondere collecties wil opheffen. Het opheffen van een functie van conservator, en het eventueel opheffen van de leeszaal bijzondere collecties is net als het amputeren van een been, er kan later fantoompijn optreden maar wat weg is krijg je niet meer terug. Hopelijk denk het college van bestuurt er anders over.
em.prof.dr. P.J. Buijnsters schreef op 29 mei 2017 om 15:27
De als geruststelling bedoelde, versluierende reactie van de directeur UB heeft mijn bezorgdheid alleen maar doen toenemen. Teneur: we hebben alles onder controle; beheer en dienstverlening van de collectie Bijzondere Boeken en Handschriften zullen misschien zelfs nog beter worden, ook al beraden we ons nog over de invulling van de vroegere positie van een conservator.
Hier klinkt de Newspeak van Orwell’s 1984: “Armoede is Rijkdom”
Theo Vermeulen schreef op 5 juni 2017 om 09:14
Ik ben het helemaal eens met de reacties van mijn oud-docent. Het ontstane probleem door het niet benoemen van een nieuwe conservator moet echt heel goed worden opgelost!
Peter Altena schreef op 29 mei 2017 om 17:29
We kijken, we onderzoeken, we ontwikkelen, maar intussen staat wat we doen haaks op al dat veelbelovends dat achter de horizon verborgen ligt. Wat zei Jan Schaefer ook al weer? Waar kon niemand in wonen?
Wat wel écht gebeurt, is dat de functie van conservator wordt geschrapt. Ik las ergens dat dat volgens de directeur onder andere te maken had met geld. Dat ‘onder andere’ vond ik intrigerend. Zelfs geen schaduw van dat ‘andere’ wordt geboden.
Uiteindelijk maak ik uit alle zo gesproken woorden op dat een echte grond voor het opheffen van het conservatorschap ontbreekt.
Louis Paul Boon meende dat de afbreker ook opbouwde, maar hier breekt de afbreker slechts af.
Jan Kuijs schreef op 30 mei 2017 om 08:56
Toen ik de zalvende reactie las van de directeur van de UB moest ik denken aan dat bekende spreekwoord: in een vlek moet je niet wrijven.
JA Gruys schreef op 30 mei 2017 om 09:48
Ik sluit mij aan bij de voorgaande reacties. Opheffen van deze functie is een besluit met rampzalige gevolgen!
Hans Spaans schreef op 30 mei 2017 om 10:10
Onvoorstelbaar hoe er over erfgoed wordt omgegaan. Jubelend zijn we als er grote sier gemaakt kan worden wat we allemaal in “huis” hebben. En ondertussen wordt het fundament en het beheer van de collectie achter je rug afgebroken. Na “landschapspijn” krijg ik nu veel “boekzeer”. En daar zit je je dan dag in dag uit voor in te zetten, alles voor die unieke collectie, waar juist onze Universiteit zijn grondslag aan ontleed. Bijvoorbeeld met het katholiek erfgoed. Deze tijden doet me terugdenken aan de “Actie behoud KDC” eind jaren ’90. Ook toen kwamen er gelukkig vele steunbetuigingen om het Katholiek Erfgoed te bewaren. Maar dit gaat om veel meer Erfgoed, het beheer van de bijzondere collecties, meer dan honderdduizend banden, ja dit gaat over het “Motorblok” van de Radboud Universiteit. We sidderen nog na van het Worldcat-project geïntroduceerd werd, maar waar wetenschappers en de catalogiseerders zich nu het hoofd breken om fatsoenlijk onderzoek te kunnen doen. De onderzoekers zaten niet aan de onderhandelingstafel helaas. Tot slot begrijp ik niets van de argumentatie van Natalia, die is totaal in tegenspraak met alle donkere voornemens. Voor de herinrichting en gebouwen is geen brug te ver, maar op het belangrijkste van onze collectie wordt bezuinigd, onbegrijpelijk.
Otto S. Lankhorst schreef op 30 mei 2017 om 11:03
Een wetenschappelijke bibliotheek zonder conservator is als ‘een klooster zonder boeken,
een stad zonder vestingwerken, een legerplaats zonder ommuring, een keuken zonder vaatwerk, een tafel zonder spijzen, een tuin zonder kruiden, een hof zonder bloemen, een boom zonder bladeren’ (Jacobus Louber). Een directie van een universiteitsbibliotheek die zo onzorgvuldig omgaat met de zorg om haar eigen waardevolle collecties, brengt, ondanks mooie woorden, onderzoek van medewerkers en studenten in groot gevaar. Een conservator is ook nodig voor advies over die collecties naar de gebruikers buiten de poorten van de universiteit. Ook die taak heeft de huidige conservator uitstekend vervuld. Bij de naderende vacature van een belangrijke functie zou in elk ander zichzelf respecterend bedrijf de opvolging al lang geregeld zijn. Helaas, niet bij de UB Nijmegen.
Otto S. Lankhorst, Bibliothecaris Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven in Sint Agatha
Koenraad Blansaer schreef op 6 juni 2017 om 08:54
Universiteitsbibliotheken, overige wetenschappelijke bibliotheken en openbare bibliotheken hebben allemaal een heel eigen functie en opdracht – overal is echter dezelfde trend waarneembaar: er wordt quasi grenzeloos geïnvesteerd in infrastructuur en technologie, niet in mensen en nauwelijks in datgene waar het uiteindelijk om gaat: boeken. In een gesprek dat ik recent had met een aantal vertegenwoordigers van een universitaire faculteit werd zonder enige aarzeling en in alle ernst gezegd dat publicaties die ouder zijn dan tien jaar zouden moeten worden afgevoerd wegens niet langer relevant en plaatsverslindend. Niet te geloven. Papieren boeken worden door medewerkers van een universiteit beschouwd als passé. De hele digitaliseringswoede die wereldwijd heerst is hemeltergend. Het opheffen van de functie van conservator is daar mede het gevolg van. De ongelukkige poging van de directeur het gevoerde “beleid” te rechtvaardigen exemplarisch. Zij is zonder meer de exponent van deze ontwikkeling. In die zin vind ik de vergelijking van Jacobus Louber niet helemaal to the point. Mijn aanvoelen is dat bibliotheken veeleer zijn veranderd in keukens met dure keukenrobots, foodprocessors en allerlei nieuwe gadgets maar zonder eenvoudige maar degelijke potten en pannen, zonder kruiden, specerijen, ingrediënten én, last but not least, zonder kok! Schrijnend.
Perkamentus antiquarius schreef op 30 mei 2017 om 11:54
Typisch iets van deze tijd; cultureel erfgoed langs de economische meetlat; ‘wat kost en wat levert het op?’. Misschien moet de universiteit wat meer bezuinigen op dure managers die dergelijke onzalige plannen bedenken en minder op functies die zich inzetten voor het behoud en de toegankelijkheid van dergelijke met zorg opgebouwde waardevolle collecties.
JA Gruys schreef op 30 mei 2017 om 13:29
Ik sluit mij aan bij de voorgaande reacties. Opheffen van deze functie is een besluit met rampzalige gevolgen. De praktijk in vele Nederlandse en buitenlandse bibliotheken wijst uit dat een conservator onmisbaar is voor het beheren, functioneren en beschikbaar stellen van haar collecties, ongeacht of het gaat om bijzondere en speciale (handschriften, oude en verdere bijzondere gedrukte werken) of om het bezit van de bibliotheek in het algemeen, zowel intern als naar de gebruikers toe, die zo voor hun vragen en problemen een deskundig aanspreekpunt hebben.
J.A.Gruys (oud-conservator oude drukken KB Den Haag)
Lodewijk Winkeler schreef op 30 mei 2017 om 13:42
Ik sluit me van harte aan bij al deze reacties. Met name het idee van de directeur om subsidies aan te boren is buitengewoon riskant, omdat de functie van conservator daarmee van tijdelijke middelen afhankelijk zou kunnen worden. Die functie is juist nodig om gefundeerd subsidies te kunnen aantrekken. Subsidiegevers verwachten veeleer een vast en deskundig fundament onder eventuele projecten.
Een Universiteitsbibliotheek moet voor haar collecties en haar collectiebeleid kunnen steunen op ervaren vakmensen. Dat de huidige conservator niet meer betrokken kan zijn bij ‘het kijken naar alle basisaspecten van de bijzondere collecties’ doet mij helaas terugdenken naar de dreigende ‘opheffing’ van het Katholiek Documentatie Centrum in 2000-2004, door het CvB, waar de toenmalige directeur ook volledig buiten gehouden werd.
Daniela Mueller schreef op 30 mei 2017 om 16:11
Sluit me geheel bij de bezwaren en argumenten van de collegae aan. Internationaal slaan wij hiermee geen best figuur. Hopelijk komen hogere instanties inzake het UB-beleid tot betere inzichten.
Eva Rietveld schreef op 30 mei 2017 om 18:14
Ik heb vandaag nog dankbaar gebruik gemaakt van de bijzondere collectie voor mijn scriptie. Het opheffen van de functie van conservator, en waarschijnlijk dan uiteindelijk ook van de bijzondere collectie, zou een groot gemis zijn op deze universiteit.
Astrid Enderman, oudstudent RU en codicoloog schreef op 30 mei 2017 om 19:30
Sprakeloos. Geschokt. Een conservator is de spil van een oude collectie, die deze in leven weet te houden. Een collectie zonder conservator is een ten dode opgeschreven collectie.
Frank van Meurs schreef op 30 mei 2017 om 20:50
Ook ik sluit me graag aan bij de oproep uit de open brief en ik hoop van harte dat er een conservator zal blijven bij de UB.
J.P. schreef op 30 mei 2017 om 21:38
Ik vind het overgrote gedeelte van de reacties nogal aan de brave kant. Het is ondertussen overduidelijk dat het management van de UB niet in staat is haar taak uit te voeren. Wanneer de conservator met pensioen gaat, moet er een nieuwe aangenomen worden. Als daar geen geld voor is, moet er als de sodemieter geld voor worden vrijgemaakt (Had het management zijn pensioen niet aan zien komen?)(en welk dubbeltje heeft de directrice in godsnaam omgedraaid om bijvoorbeeld wel gloednieuwe en peperdure recycle vuilnisbakken aan te schaffen, maar niet te voorzien in de vervanging van de conservator?). Het zou in de discussie ten aanzien van het functioneren van het management van de UB ten overvloede zijn nog te verwijzen naar het vehikel genaamd RuQuest. Aan de reactie van de directrice te zien weet ze simpelweg niet waar ze mee bezig is: ze belijdt de neo-liberale barbarij (Olifant? Godwin? Neen, geen tijd noch zin om dit nog toe te moeten lichten). Een universiteit en een universiteitsbibliotheek hebben eerst hun kerntaken uit te voeren, blijft er geld over, kunnen ze daar gerust leuke gadgets van kopen zoals een gigantische strandstoel of de bovengenoemde vuilnisbakken… of misschien nóg een boek. Wanneer een manager iets beter zegt te moeten uitleggen, dan geeft hij of zij negen op de tien keer eigenlijk toe dat hij of zij in gebreken valt. Als medewerkers en studenten van de universiteit hier iets tegen willen doen zullen ze – ben ik bang – toch echt iets meer voor hun belangen moeten opkomen. Neem alstublieft een voorbeeld aan de nieuwe opstelling van mevrouw Merkel en meneer Macron ten overstaande van een ander nogal barbaars verschijnsel van vandaag de dag.
Noël Geirnaert schreef op 30 mei 2017 om 21:42
Voor ik in 1980 archivaris werd in het Brugse Stadsarchief was ik verbonden aan de vakgroep Middeleeuwse Geschiedenis van deze universiteit. Ik heb nog steeds contacten met de vroegere collega’s historici en met de medewerkers die de Bijzondere Collecties van de UB beheren en ontsluiten. Ik was steeds onder de indruk van het enthousiasme en de vakbekwaamheid van deze mensen, maar ook van de indrukwekkende collecties die al sinds de jaren ’20 van de vorige eeuw is opgebouwd. Deze collectie en de toegankelijkheid ervan is uiterst belangrijk voor het wetenschappelijk onderzoek aan de Radboud Universiteit. Voor de deskundige bewaring en de toegankelijkheid van deze collectie is gespecialiseerd wetenschappelijk personeel noodzakelijk. Dr. Noël Geirnaert, tot eind 2016 stadsarchivaris (directeur) van het Stadsarchief, Brugge (B.)
Marcus de Schepper schreef op 31 mei 2017 om 07:20
Expertise weggegooid, collectie onbeschermd achtergelaten. Waarom krijgen boekenhaters gezag over bibliotheken? Zonde, echt een doodzonde: de enige grote en goed ontsloten collectie uit een regio in gevaar brengen. Ooit de trots van katholiek Nederland en nu bijna verdampt (verdammt?). Steeds weer krijgt Schiller gelijk: “mit der Dummheit kämpfen Götter selbst vergebens”. Weg met kennis, leve het geld!
Marieke van Delft schreef op 31 mei 2017 om 10:51
Een conservator is onmisbaar voor een afdeling Bijzondere Collecties. Hij/zij maakt vanuit specialistische kennis over de collectie een vertaalslag naar wetenschap en algemeen publiek. Dat levert gebruik en bekendheid, en daarmee immateriële waarde op voor de UB. Ik sluit me dus aan bij vorige reacties: het is van groot belang dat er wordt gezorgd voor een opvolger van de huidige conservator.
J. Hornix schreef op 31 mei 2017 om 11:35
Een afdeling Bijzondere Collecties zonder conservator is bizar. Met het schrappen van de positie van conservator worden meer dan 100.000 belangrijke historische werken min of meer aan de kant geschoven. Dit heeft als gevolg dat de UB straks met een bijzondere collectie zit waar niemand zijn weg binnen kent.
Daarbij komt de digitalisering van de collectie tot een halt en hiermee ook het openstellen van de collectie voor een breed publiek. Wat betekent dat de werken op een gegeven moment zullen verzuren en vergaan, waardoor het niet meer voor onderzoek gebruikt zal kunnen worden.
Dr. J.G.M. Kienhorst schreef op 31 mei 2017 om 12:21
Het verbaast mij dat de tweede reactie van Marianne Waldekker, over een gemiste schenking aan het universiteitsarchief t.g.v. het artikel, uit de lijst van reacties verwijderd is. Censuur?
Annemarie Haverkamp schreef op 31 mei 2017 om 15:48
Om antwoord te geven op uw vraag: Er is geen sprake van censuur; de reactie is ingetrokken door haarzelf.
prof.dr.C.M.G. Berkvens-Stevelinck schreef op 31 mei 2017 om 13:02
Als em. hoogleraar Europese cultuur aan de RU zou ik een beroep op het College van Bestuur willen doen om het bizarre plan van de bibliothecaris van de RU van tafel te krijgen.
Een bijzondere collectie zonder conservator! Hoe kan men zoiets bedenken?
Enige oplossing blijft dan de bijzondere collecties over te dragen aan een bibliotheek die wel professioneel te werk gaat.
Het lijkt wel alsof het streven is: zo snel mogelijk de universiteitsbibliotheek Nijmegen te reduceren tot een provinciale openbare bibliotheek.
Sjoerd van Hoorn schreef op 31 mei 2017 om 17:19
Wellicht kan de Radboud Universiteit erover denken de naam Universiteitsbibliotheek te vervangen door Internetcafé Heijendaal.
Wijlen Grahame Lock zei ooit dat waar de universiteit er vroeger was om kennis te verwerven ze er vandaag is om kennis te vernietigen, een wellicht op het eerste gezicht obscure these die door de afschaffing van de conservator oude collecties echter volstrekt helder wordt gemaakt.
Nina Geerdink schreef op 1 juni 2017 om 09:48
Ik sluit me van harte aan bij deze oproep: een conservator is onontbeerlijk!
Simon van Dijk schreef op 1 juni 2017 om 11:19
Ik vermoed dat er volgend jaar op de tweedehands boekenmarkt in de UB middeleeuwse handschriften te koop zijn. Honderden jaren oud perkament voor maar één euro! Goed om de haard mee aan te maken.
Wat is de volgende stap in dit beleid? Een UB zonder boeken? Dan wordt ’t een prima plek om koffie te drinken. Misschien kunnen ze in de Verdieping een saladebar openen? De Leeszaal zou prima kunnen fungeren als sporthal. En het Katholiek Documentatie Centrum? Wie komt daar ooit nog? Maak er maar een Spar van.
Corel van den Brink schreef op 1 juni 2017 om 11:58
Ook ik sluit me aan bij de oproep: wil de UB geen oude boeken hebben omdat een conservator geld kost?
Myrthe Spitzen schreef op 1 juni 2017 om 12:09
Ook ik sluit me aan bij de voorgaande reacties. Een conservator is nodig voor het behoud van de boeken en voor het verbeteren van de collectie. Als deze functie niet in stand blijft, blijven de boeken dat ook niet. Investeren in een conservator is geen overbodige luxe, zeker niet nu RuQuest niet eens op orde is, en is belangrijker dan bijvoorbeeld de aanschaf van een massagestoel.
Nathalie de Haan schreef op 1 juni 2017 om 16:26
“Er is ons alles aan gelegen om onze prachtige collecties nu open te stellen voor nog intensiever gebruik en voor de toekomst te behouden” stelt de directeur. Precies daarom is een vaste conservator Bijzonder Collecties een conditio sine qua non! Kwestie van prioriteiten.
Thomas Klaus Jacob schreef op 1 juni 2017 om 18:47
Trotz allem Verständnis für die schwieriger werdenden finanziellen Rahmenbedingungen möchte die Geschäftsführung des Arbeitskreises für die Erfassung, Erschließung und Erhaltung historischer Bucheinbände (AEB) Stellung zu den Plänen der UB Nijmegen nehmen, die Stelle des Kurators der Sondersammlungen in Zukunft nicht mehr zu besetzen.
Die UB Nijmegen verfügt über einen außerordentlich guten und interessanten historischen Bestand an Druckschriften, der bisher mit hoher Fachkompetenz und großem Engagement durch Robert Arpots betreut wurde. Er hat sich auch innerhalb der Einbandforschung große Verdienste erworben, u. a. bei der Erschließung der historischen Verlagseinbände. Als Gastgeberin für die zweite gemeinsame Jahrestagung von AEB und Boekbandengenootschap konnte die Universitätsbibliothek ihre Bestände einer breiten internationalen community präsentieren. Eine fachgerechte Bestandserhaltung des schriftlichen Kulturguts bedarf einer wissenschaftlichen Betreuung. Ein kompetenter Ansprechpartner im Bereich der Sondersammlungen vor Ort ist nicht nur für die wissenschaftliche Benutzung und die breite Informationsvermittlung zu den historischen Bestände wichtig, sondern auch für die Einbindung in internationale Netzwerke wie die Einbanddatenbank und für den Austausch bei Fachtagungen.
Es ist sehr zu hoffen, dass die UB Nijmegen Mittel und Wege finden wird, um eine kontinuierliche und kompetente Fortsetzung bei der Betreuung der Sondersammlungen zu gewährleisten.
Boekenhaat in Nijmeegse Universiteitsbibliotheek | www.weyerman.nl schreef op 2 juni 2017 om 07:52
[…] ¶ Letterenwetenschappers in actie voor behoud van de functie conservator oude drukken UB Nijmegen. […]
Iris Denis schreef op 2 juni 2017 om 10:12
Onlangs heb ik als student ervaring mogen opdoen met het inzien van de oude drukken uit onze UB – vandaar dat ik vind dat een conservator van groot belang is voor zowel de toegankelijkheid van de huidige collectie als de toekomst van de bijzondere collectie in Nijmegen. Ik hoop dat de UB alle bezorgde reacties ter harte neemt!
BJ schreef op 2 juni 2017 om 13:30
Wie een goede dienstverlening rondom Bijzondere Collecties wil garanderen, heeft een kundige en enthousiaste conservator nodig, net zoals een Universiteitsbibliotheek een kundige en enthousiaste directeur nodig heeft.
s schreef op 2 juni 2017 om 18:29
De UB heeft, om te voorkomen dat het een ‘gewone’ Openbare Bibliotheek wordt, een conservator nodig voor Bijzondere Collecties! In plaats van mooie zitzakjes en een extra koffiecorner misschien gewoon geld steken in een van de kerntaken: een mooie wetenschappelijke collectie onderhouden voor onderzoekers en studenten?
Pieter van Wissing schreef op 3 juni 2017 om 13:15
Zeker schaar ik me ook in het even intelligente als bezorgde koor kritici. Helaas verdwijnen niet alleen in bibliotheken spilfuncties, ook in verwante organisaties als archiefbewaarplaatsen, de goede niet te na gesproken, staan dergelijke functies onder druk, onveranderlijk een opmaat naar wegbezuiniging van inhoudelijke kernfuncties op termijn.
Een nieuwe horde verandermanagers omschrijft bezuiniging even eufemistisch als omfloerst – wel knap hoor! – maar het blijft ordinair bezuinigen vanuit verkeerd en ondoordacht beleid. Veel ict-ers zijn zonder inhoudelijke specialisten als medeontwikkelaar niet zo goed in staat om een behoorlijke functionerend beheersysteem te (doen) ontwerpen en te onderhouden. Ze bouwen er liever stukjes aan, zodat er met veel geld en dito arbeid een onbeheersbaar en slecht toegankelijk monstrum ontstaat. Ze negeren de ervaringen van onderzoekers heel gemakkelijk, doen zelf liever geen onderzoek, want dat is te moeilijk en te tijdrovend. Ze zien dus ook nooit een achttiende-eeuws archiefstuk of een oude druk van dichtbij. Om die, die en die – dus vooral inhoudelijke – redenen moeten beheersfuncties als conservator juist behouden blijven, hij/zij is een onmisbare specialist. Goed dat het digitaliseringsprogramma van de UB wordt voortgezet, maar techniek kan niet goed zonder het brein van de ervaren beheerder van de collectie. Bovendien: hoe heerlijk is het niet (en soms noodzakelijk) als een heuse conservator je inhoudelijk weer op het goede pad zet als het ‘machientje’ het om welke reden dan ook laat afweten? Maar ja, als je je dan in je bezuinigingsdrift ook de kennelijke instemming van het CvB kunt laten aanleunen, dan blijft Arpots zonder opvolger en zijn wij het haasje. Oei, niet slim, niet doen.
Joost Rosendaal schreef op 5 juni 2017 om 10:56
Bibliotheken blijven het geheugen van onze kennis. De conservator is de gids door deze kennis en zorgt met zijn deskundige blik voor het behoud en het doorgeven van dit erfgoed. Arpots is altijd de vraagbaak geweest die met zorg voor de mooie collectie van de Nijmeegse bibliotheek studenten en wetenschappers terzijde stond. Een zichzelf respecterende universiteit kan niet zonder een bibliotheek en kan dus ook niet zonder een conservator.
Snel een opvolger aanstellen dus!
Marinus Bierens schreef op 6 juni 2017 om 12:44
Hopelijk vindt de UB van Nijmegen alsnog de middelen om een deskundige functionaris aan te wijzen en vrij te stellen om de bijzondere collecties te beheren. Zij of hij is een centraal aanspreekpunt, is voldoende thuis in de materie, en weet deze ook naar onderzoekers en het brede publiek te presenteren. De collectie heeft een zodanige omvang en betekenis dat iemand daar een hele weektaak aan heeft. Zonder een conservator verdwijnt Nijmegen in een zwart gat.
Rob Camps schreef op 6 juni 2017 om 18:27
Ik steun de oproep van ganser harte. Een conservator voor de bijzondere collecties van de UB is onontbeerlijk.
prof. dr. Thom Mertens schreef op 9 juni 2017 om 15:22
Als oud-student en werknemer van de Nijmeegse universiteit protesteer ik tegen het voornemen om de collectie handschriften en oude drukken zonder gespecialiseerde conservator te laten. Dit is een destructief plan.
Rens Top schreef op 20 juni 2017 om 10:28
Nieuws: Universiteit van Nijmegen haalt de door Universiteit Leiden geschoffeerde taalkundige Marc van Oostendorp binnen
Gefeliciteerd!
En nu aan de slag om de functie van Robert Arpots, de enige nog aanwezige conservator bijzondere collecties van de UB Nijmegen, te continueren.
Een dergelijke collectie kan niet zonder een deskundige specialist.
Rens Top
Conservator boekbanden Koninklijke Bibliotheek
Michiel van Kempen schreef op 26 mei 2018 om 18:12
Ik heb jarenlang gewerkt bij allerlei afdelingen van de Universiteitsbibliotheek van Amsterdam en daar de onontbeerlijke kennis van conservatoren goed op haar waarde kunnen inschatten. Nijmegen mag de post van Robert Arpots niet verloren laten gaan. Hij bewijst ook met een stukje over Surinaamse jeugdboeken in een net verschenen boek over de schatten van de Universiteitsbibliotheek Nijmegen wat een belangrijk oog dat van de hoofdconservator is!
Prof. dr Michiel van Kempen, hoogleraar Nederlands-Caraïbische letteren, UvA