Privédetectives speuren zonder de strakke teugels waaraan de politie moet opereren. Geen goede ontwikkeling, betoogt Sven Brinkhoff vandaag in het Actualiteitencollege van Radboud Reflects en Vox.

Privédetectives schieten als paddenstoelen uit de grond. Er staan enkele honderden detectivebureaus officieel geregistreerd, maar er zijn waarschijnlijk even zoveel detectives die zonder een vergunning rondspeuren. Ze doen doorgaans precies wat de klant hen opdraagt: de echtgenote betrappen op overspel of het in beeld brengen van de uitgaven van een ex. Maar steeds vaker doen ze ook onderzoek dat eigenlijk politiewerk is, zoals het opsporen van de loverboy van je dochter.

Docent straf- en procesrecht Sven Brinkhoff  kan zich daar wel wat bij voorstellen. ‘Als mensen het gevoel hebben dat de politie niets doet, gaan ze zelf op zoek.’ Probleem is alleen dat niemand de wandelgangen van zo’n privédetective in de gaten houdt. Of hij de privacy van mensen niet onnodig schendt of de informatie op een goede manier vergaart: geen haan die er naar kraait. Terwijl de politie altijd de hete adem van het justitieapparaat in haar nek voelt, is de privédetective vrij van controle. ‘Als de politie iemand wil observeren dan moet ze daar eerst toestemming voor hebben van de officier van justitie’, zegt Brinkhoff.

Vrij spel
Brinkhoff maakt zich zorgen over de ontwikkeling dat privédetectives vaker politiewerk doen. ‘Wat steeds vaker gebeurt is dat de informatie van privédetectives een rol speelt in rechtszaken. Dan krijg je de situatie dat de overheid bij de opsporing van strafbare feiten gebruik gaat maken van informatie van privédetectives. Dat moeten we niet willen. Het kan namelijk zijn dat die informatie onrechtmatig is verkregen. Of gewoon niet klopt.’

Er zijn wel regels opgesteld waaraan detectivebureaus zich tijdens de werkzaamheden moeten houden, maar in de praktijk blijkt volgens Brinkhoff  dat de privédetective vrij spel heeft.

De enige die de detective nog kan controleren is de rechter. Brinkhoff hoopt dat die fungeert als poortwachter als het gaat om informatie van detectivebureaus. ‘De rechter moet heel voorzichtig zijn met informatie die afkomstig is van privédetectives. Observaties en verslagen niet klakkeloos overnemen als bewijs.’ / Martine zuidweg

De privédetective. Is rechtvaardigheid te koop? Actualiteitencollege door strafrechtjurist Sven Brinkhoff, 12.45-13.30 uur. Let op: de locatie is het Grotiusgebouw. Filosoof Simon Gusman leest een column voor.