Voor Nederlanders is het de normaalste zaak van de wereld: pinnen. Zelfs een kopje koffie in de Refter reken je af met je bankpas. Maar onze cultuur van (contactloos) betalen drijft buitenlanders soms tot wanhoop. De Duitse Antonia Leise beschrijft in vijf stappen hoe studenten uit den vreemde zich de Nederlandse geldgewoontes eigen kunnen maken.

Toen ik in 2016 naar Nederland verhuisde, had ik de nodige ideeën over de verschillen tussen de Nederlandse en mijn eigen Duitse cultuur. Sindsdien heb ik kennisgemaakt met allerlei Nederlandse cultuuruitingen – van fietssnelwegen tot het concept ‘gezelligheid’. Toch blijven sommige kwesties een mysterie, zoals wat er nou precies in bitterballen zit.

Het opvallendste antropologische kenmerk is in mijn ogen echter: de manier waarop Nederlanders omgaan met geld. Na meer dan drie jaar nauwkeurige observatie ben ik erin geslaagd een vijfstappenplan op te stellen dat je een expert maakt in de geldgewoontes van de Nederlander.

1. Geen cash, alleen pinnen

De eerste stap op weg naar financieel Nederlanderschap is een simpele: pin! Nederland is het pinvriendelijkste (en cash-onvriendelijkste) land waar ik ooit ben geweest. Er bestaan vast landen waar nóg meer wordt gepind dan hier, maar voor mij was het echt een cultuurshock. Waar ik vandaan kom, is het compleet onmogelijk iets te pinnen dat minder dan vijf euro kost. Ja oké, in Berlijn vind je misschien wel een hippe ijsjeswinkel waar je veganistische bolletjes ijs in matchasmaak kunt betalen met bitcoins, maar zelfs in het hipsterigste restaurant in de hipsterigste stad van Duitsland mag je nog steeds overal contant betalen. Op de Nijmeegse campus lukt het je niet eens een kop koffie met muntgeld af te rekenen.

2. Contactloos betalen

Punt twee is een concept waar ik me nog tien jaar over zal blijven verbazen: contactloos betalen. Voor mijn Nederlandse vrienden is betalen door je pinpas even tegen een apparaatje aan te houden echter een tweede natuur. Mijn Duitse bank en ik proberen al sinds ik verhuisd ben naar Nijmegen uit te vogelen hoe de contactloze functie van mijn pinpas werkt. Na drie jaar heb ik intussen alle hoop opgegeven dat dat ooit gaat lukken.

Dat ik met mijn Duitse pinpas niet contactloos kan betalen, is een van de redenen dat ik laatst een Nederlandse bankrekening heb geopend. Dat was de enige manier om ook luxe koffies met een siroopsmaakje uit de koffieautomaat in de UB te kunnen halen. Ik ben ook maar een mens.

3. iDEAL

Telkens als ik moet betalen met iDEAL, breekt mij het angstzweet uit. IDEAL is de bron van mijn nachtmerries en de reden dat je mij vaak tegen mijn computer kunt horen schreeuwen als ik online iets wil kopen.

Ja, iDEAL is een handige manier om geld over te maken. Het is alleen nogal irritant dat het systeem niet samen wenst te werken met mijn niet-Nederlandse bankrekening. Ik denk niet dat Nederlanders beseffen hoe vaak ze dingen betalen met iDEAL, en hoe lastig het is wanneer je dat niet kunt.

4. Tikkie

Heb je iDEAL weten te integreren in je leven, dan ben je praktisch al een Nederlander. Denk echter niet dat je vervolgens rustig achterover kunt leunen. Om een waar inheems niveau van online betalen te bereiken, moet je je verdiepen in de betaalapps, waarvan Tikkie de bekendste is.

Ik heb waarschijnlijk nooit verbaasder gekeken dan toen ik hoorde dat je geld kan overmaken via WhatsApp. Ik denk dat je, als je de vorige zin hardop voorleest en dan je oren spitst, een Duitse bankmedewerker een beroerte kan horen krijgen. Ik probeerde laatst mijn creditcardlimiet te verhogen bij de bank in mijn thuisstad, waar ik al meer dan tien jaar klant ben, en via de telefoon werd mij te verstaan gegeven dat ik, om dat te regelen, persoonlijk naar Duitsland zou moeten afreizen. Zo zie je de verschillen maar eens.

5. WieBetaaltWat

Ook als je Tikkie kunt aftikken ben je er nog niet. Pas wanneer je WieBetaaltWat gebruikt, ben je financieel ultiem Nederlands. Zoals de naam doet vermoeden is WieBetaaltWat dé manier om rekeningen te splitsen, to go Dutch, als het ware. De app bevat elk aspect van Nederlandse geldgewoontes. Het werkt exact, simpel en volledig buiten het concept van fysiek geld om. In bijna elk ander Europees land kun je na afloop van een groepsetentje een hoop verwarde onderlinge uitwisselingen van brief- en muntgeld aanschouwen, maar Nederlanders hebben daar een app voor. En hij werkt ook hartstikke goed. Uiteraard.

Pas wanneer je dit hoogste niveau van online geldzaken regelen hebt bereikt, begrijp je waarom Nederlanders zo relaxed zijn. Die ontspannen levenshouding is niet het gevolg van het legale blowen of het voortdurende fietsen, maar van de complete controle over hun administratie, die zij bijna volledig online kunnen afhandelen.

De nieuwe Vox, met als thema ‘geld’, verschijnt op donderdag online. Vanaf die dag worden de magazines ook verspreid in de verschillende bakken op de campus.