Het wetenschappelijk onderwijs komt in opstand tegen de hoge werkdruk. Met de petitie ‘Er moet meer geld naar wetenschappelijk onderwijs’ verzetten inmiddels ruim 3.200 ondertekenaars zich tegen de plannen in het nieuwe regeerakkoord.

Op de barricade voor wetenschap en onderwijs. Vorige week lanceerden vier wetenschappers een petitie met de veelzeggende titel ‘Er moet meer geld naar wetenschappelijk onderwijs’, die inmiddels al meer dan 3.200 ondertekenaars telt. De initiatiefnemers trekken fel van leer tegen de onderwijsplannen van het nieuwe kabinet Rutte-III, die volgens hen zorgen voor een tekort aan docenten, verhoogde werkdruk en een daling van de onderwijskwaliteit. Ze bepleiten de aanstelling van vierduizend extra docenten, betaald met het geld van het leenstelsel.

Meer studenten, minder geld

Een grote groep onderzoekers is het inmiddels zat – óók in Nijmegen. Zo ondertekende Iris van Rooij, universitair hoofddocent kunstmatige intelligentie aan de Radboud Universiteit, de petitie, omdat ze merkt dat de verhouding student-docent scheefgroeit. ‘Er zijn veel te weinig docenten voor het groeiende aantal studenten. Dat is niet goed voor de kwaliteit en het zorgt voor werkdruk.’

Het is al decennia lang aan de hand, stelt Arnoud Lagendijk, hoogleraar Economische geografie aan de Radboud Universiteit en voorzitter van de Vakbond voor de Wetenschap (VAWO). Het aantal studenten blijft stijgen terwijl de financiering niet meegroeit. Het gevolg: docenten moeten meer doen in minder tijd én er ontstaat een kloof tussen onderwijs en onderzoek. Lagendijk: ‘Je ziet dat steeds meer toponderzoekers geen tijd meer hebben om lessen te geven, terwijl anderen juist voortdurend voor de klas worden gezet en daardoor amper aan hun onderzoek toekomen.’

‘Haal het circus van evaluaties weg’

Lagendijk noemt geld niet het enige probleem, maar ook de besteding ervan. Er gaat volgens hem steeds minder geld naar de zogeheten ‘eerste geldstroom’ — dat direct afkomstig is van het ministerie – en steeds meer naar de ‘tweede geldstroom’, het geld dat in onderlinge competitie wordt verdeeld. Hij bepleit een verhoging van de eerste geldstroom en minder betutteling en regelzucht. ‘Onderzoek en onderwijs wordt wel tot vier keer geëvalueerd. Van project- en cursusevaluaties tot visitaties. Dat kost allemaal tijd en geld. Haal dat circus van evaluaties weg.’

Staken geen optie

Is staken een optie? Lagendijk denkt van niet. ‘Dat zal niet veel indruk maken. Beter kunnen academici de stem die ze landelijk en lokaal hebben écht gaan gebruiken. En dan bedoel ik niet alleen in de petities en ingezonden brieven — waar we vaak al goed in zijn — maar juist ook in de medezeggenschap. We moeten beter vertegenwoordigd zijn in het debat, lokaal en nationaal zodat we ons kunnen laten horen. Pas dán gaan ze misschien echt naar ons luisteren.’

Inmiddels hebben drie universiteitsbesturen een oproep gedaan aan studenten en personeel om de petitie te ondertekenen. Het Nijmeegs college van bestuur gaat niet zo ver, al onderschrijft het de strekking van de petitie. ‘Ook wij maken ons zorgen over de dalende bekostiging per student en de werkdruk in het hoger onderwijs’, aldus collegevoorzitter Daniël Wigboldus.