Er heersen nog te veel taboes op problematisch drugsgebruik en verslavingszorg onder studenten. Dat merken de medewerkers van verslavingszorginstelling IrisZorg. Om daar verandering in te brengen, is er vandaag een workshop over omgaan met problematisch alcohol- en drugsgebruik.

Uit landelijke cijfers blijkt dat hbo- en universiteitsstudenten, in bepaalde kringen, veel drank en drugs gebruiken. Zorgwekkend, vindt Iriszorg, de Nederlandse instelling rondom verslavingszorg en maatschappelijk opvang.

‘Er zijn zorgen rondom alcohol-, maar ook middelengebruik, onder studenten’, zegt Lotte Wijnveen van IrisZorg. ‘Je ziet dat het recreatief gebruik in bepaalde kringen is toegenomen, zeker sinds de coronatijd. Niet alleen op festivals, maar ook tijdens het uitgaan bijvoorbeeld. Er is sprake van een normverschuiving: in bepaalde kringen vinden mensen het steeds normaler om drugs te gebruiken.’

‘We krijgen ook steeds meer verzoeken vanuit de studentenwereld’, vervolgt ze. ‘Verenigingen die vragen of wij iets willen komen vertellen. Of studenten die bij ons aankloppen omdat ze zich zorgen maken over een vriend. En ook het bekende ‘asking for a friend’ horen we weleens, waarbij je al snel merkt dat het om de persoon zelf gaat.’

Stigma doorbreken

Maar de stap naar verslavingszorg is groot. Hoewel er onderling veel over drugs gepraat wordt, hangen studenten hun gebruik niet graag aan de grote klok. Mede daardoor wordt verslavingszorg gezien als een allerlaatste optie. De associatie met het opvangcentrum in de Van Schevichavenstraat – tegenover de Albert Heijn in de stad – is snel gemaakt. Maar dat stigma is onterecht, benadrukt Wijnveen.

‘Als we ergens een oud persoon neerzetten, haken studenten simpelweg af’

Het stigma doorbreken is makkelijker gezegd dan gedaan. Wijnveen begint te lachen. ‘Als wij ergens een praatje komen houden en daar een oud persoon neerzetten om informatie te geven, haken studenten simpelweg af. Daarom geloven wij in: voor studenten, door studenten.’

Enter stichting Door het Geluid, het studenteninitiatief dat vandaag de workshop geeft. ‘Op die manier kunnen we studenten laagdrempelig kennis laten maken met de mogelijkheden van verslavingspreventie en hulp rondom risicovol gebruik.’

Problematisch middelengebruik

Door het Geluid vindt haar oorsprong in Leiden. ‘We merkten dat er onder studenten veel vragen zijn over hoe ze moeten omgaan met problematisch middelengebruik en ook over de verslavingszorg’, vertelt Joppe Sorber van de stichting.

Het werkt het beste om dat samen met leeftijdsgenoten te bespreken, beaamt hij. ‘Dat is écht wat anders dan een oude man die voorlichting geeft. Je medestudenten kunnen je echt aan het denken zetten.’

‘De casus is herkenbaar voor Radboudstudenten’

Tijdens de workshop krijgen de aanwezigen een casus voorgeschoteld van een Nijmeegse student die signalen van overmatig drugsgebruik vertoont. ‘De casus is gericht op de stad, en dus herkenbaar voor Radboudstudenten’, legt Sorber uit. ‘Ze moeten vervolgens in groepjes aan de slag met de vraag hoe je het gedrag bespreekbaar gaat maken en hoe je die persoon kan helpen.’

Risicoanalyse

De workshop geeft drie belangrijke handvatten mee, vertelt Sorber. ‘Het herkennen van problematisch gebruik bij jezelf en anderen. Een stukje risicoanalyse als het ware. Hoe je daar vervolgens mee om kan gaan en hoe je jezelf of een ander kan helpen. Ten derde: waar je terecht kunt als je meer ondersteuning nodig hebt.’

Tot slot wil Wijnveen een belangrijke boodschap herhalen. ‘Hoewel het binnen jouw sociale kring misschien normaal is om drugs te gebruiken, of overmatig veel te drinken, blijkt uit cijfers dat het overgrote deel van studenten dat niet doet. Zo normaal is het dus helemaal niet.’