In navolging van onder andere Niña Weijers, Marja Pruis en Kees ’t Hart is Maarten van der Graaff de nieuwe writer in residence aan de Letterenfaculteit. De dichter en romanschrijver duikt dit semester samen met studenten in het korte verhaal.

Tijdens de colleges van Maarten van der Graaff (33) zitten 25 studenten in de kleine zaal van de Vereeniging op flinke afstand van elkaar. ‘Het geeft een vreemde, bijna negentiende-eeuwse sfeer’, zegt de dichter over de telefoon. ‘Wie door de zaal loopt moet een mondkapje op, dus ik geef meestal zittend les. Ook al is het onderwijs een beetje statisch, het zijn fijne bijeenkomsten.’

Wat wil je de studenten precies bijbrengen?

‘Mijn collegereeks gaat over het korte verhaal. De studenten lezen verhalen van auteurs zoals Joaquim Machado de Assis, Franz Kafka en Clarice Lispector die we vervolgens samen bespreken. Hoe zet een schrijver personages neer en welke wereld roept hij of zij op? De auteurs komen uit verschillende taalgebieden en tradities, zowel sciencefiction, absurdistische als psychologische verhalen komen aan bod. Ik vind het belangrijk om ook Nederlandstalige auteurs die de studenten misschien nog niet hebben gelezen aan te reiken zoals Ellen Ombre, Edgar Cairo en D. Hooijer.’

‘Aan het einde van de collegereeks moeten studenten zelf een verhaal schrijven. Daarom is het belangrijk om al lezend een voedingsrijke bodem voor jezelf te creëren. Zelf dompel ik me voortdurend onder in allerlei teksten, daar leef ik ook mee.’

Heb je al nieuw literair talent ontdekt?

‘Zopas heb ik samen met hoogleraar Europese letterkunde Maarten de Pourcq de eerste versies van de verhalen gelezen. Talent is een relatief begrip, maar de studenten zijn heel gemotiveerd, er is genoeg aanleg en ambitie om iets met schrijven te doen. Dat is heel leuk om te zien.’

Wat is je advies voor studenten die schrijver of dichter willen worden?

‘Je kunt er veel over prakkeseren, maar pas door zelf veel te lezen en je horizon te verbreden en te schrijven maak je een ontwikkeling door en kom je ergens uit. Ik kan nu dingen als schrijver en dichter die ik vijf jaar geleden niet kon, soms is dat iets heel technisch zoals een preciezer, ritmischer gebruik van komma’s of een subtielere benadering van de vrije indirecte rede. Sta jezelf dus toe om teksten te schrijven die aan alle kanten rammelen.’

‘Sta jezelf toe om teksten te schrijven die aan alle kanten rammelen’

‘Een tweede tip: het is altijd verhelderend om je teksten door andere mensen te laten lezen. Wissel je teksten uit met vrienden of met andere mensen die veel met schrijven bezig zijn. Op een gegeven moment kan je je teksten insturen naar literaire tijdschriften en meedoen aan schrijfwedstrijden. Of optreden op poëzieavonden, al is dat door corona nu even lastiger.’

Zelf heb je geen literatuur gestudeerd.

‘Ik hield als tiener al veel van literatuur, het was een manier om met de wereld om te gaan en meer te weten te komen. Maar toen ik van het vwo kwam, schreef ik me in voor de bachelor Theologie. Het is een amalgaam van dingen die ik interessant vind: kunsten, religie, sociologie, psychologie en de klassieke talen. Uiteindelijk bleek ik niet zo’n klassieke theoloog te zijn en vulde ik mijn vrije ruimte op met vakken van andere faculteiten. Aan het einde van mijn studie heb ik mijn eerste gedichten gepubliceerd.’

Je komt uit Goeree-Overflakkee en woont ondertussen al lang in Utrecht. Heb je een band met Nijmegen?

‘Nee, eigenlijk niet (lacht). Een van mijn eerste poëzieoptredens was op Onbederfelijk Vers in Nijmegen, waar groentjes naast ervaren dichters mogen optreden. Ik koos voor de Nijmeegse dichter H.H. ter Balkt. Later ben ik hem voor poëzietijdschrift Awater gaan interviewen in Neerbosch-Oost. Dat was een memorabele en ontroerende middag. Hij straalde uit dat poëzie van levensbelang is. In zijn poëzie zocht hij naar het weidse, het veelvormige, dat vond ik zo mooi en verhelderend.’

De dichtbundel ‘Nederland in Stukken’ van Maarten van der Graaff verscheen begin 2020 bij Uitgeverij Pluim. In het voorjaar van 2021 volgt een nieuwe roman.