De 32-jarige fysisch chemicus Kinga Matula ging van postdoc naar CEO van de nieuwste spin-off van de Radboud Universiteit: QurieGen. Opeens wordt het haar taak om (internationale) investeerders te trekken die onderzoek naar medicijnmoleculen mogelijk maken. ‘Ik leer steeds beter hoe je voor investeerders een kort en helder betoog houdt.’

Kinga Matula is nog even te vinden in het Huygensgebouw, maar ze is klaar om met haar bedrijf QurieGen uit te vliegen. Vanuit Polen kwam ze via Duitsland bij de groep van hoogleraar Fysisch-organische chemie Wilhelm Huck terecht. Daar groeide een van de onderzoeksprojecten uit tot iets wat beter tot zijn recht komt als commercieel bedrijf. Aan de 32-jarige Matula de taak QurieGen te leiden. Iets wat precies bij haar karakter past.

Londense metro

Zodra Kinga Matula (32) over QurieGen praat, schakelt ze over naar een hogere versnelling. Ze heeft het verhaal vaker verteld en nog veel investeerders gaan het horen. Makkelijk is het niet. Het gaat over cellen, membranen, intracellulaire eiwitten en RNA. Voor leken is het gemakkelijker te begrijpen als ze de vergelijking trekt met een kaart van het Londense metronet. Stel dat je een lijn tussen twee stations afsluit, dan kan een reiziger nog altijd via een omweg bij het gewenste station komen. Dat geldt ook voor medicijnmoleculen die een station blokkeren en ziektes die daarna een omweg nemen.

QurieGen richt zich op het in kaart brengen van al deze verschillende paden om helder te krijgen welke medicijnmoleculen werken bij medicatie en welke niet. Deze informatie kan de farmaceutische industrie helpen om sneller medicijnen te ontwikkelen en te voorkomen dat er medicijnen worden getest die waarschijnlijk niet gaan werken. Ook kan het bijdragen nieuwe toepassingen te vinden voor bestaande geneesmiddelen of op termijn zelfs nieuwe medicijnmoleculen gericht op nieuwe doelen te ontwikkelen.

‘We richten ons nu vooral op de werking van kankermedicatie. Hoe verder we komen, hoe meer gebieden we kunnen ondersteunen’

Dat dit onderzoek (de officiële omschrijving luidt: developing single-cell multi-omics tools to quantify dynamics of cellular response), een commerciële spin-off wordt, blijkt uiteindelijk onontkoombaar. De vraag vanuit de farmaceutische hoek is groot, maar het is niet een techniek die je simpel kunt verkopen. Het succes is afhankelijk van de techniek in combinatie met het juiste team en vooral door schaalvergroting zijn er meer resultaten te behalen.

Oprah

En dus wordt Matula van postdoc nu CEO van een bedrijf dat flink kan gaan groeien. Dat is een zijstraat in een carrièrepad dat tot nog toe volledig academisch is. Maar het past wel weer bij haar persoonlijkheid. Matula houdt van snelheid, is breed georiënteerd als het gaat om hulp aan patiënten en heeft een voorkeur voor afwisseling. En dus besloot ze de kans te grijpen. ‘When life is whispering, you have to listen. Dat heb ik niet zelf bedacht hoor, dat is van Oprah’, zegt ze schaterlachend.

QurieGen maakt een vliegende start. Er zijn pilots met Aduro Biotech, Janssen Pharmaceutica en Acerta Pharma. Het bedrijf won een Venture Challenge, het Take-off programma van NWO, en onlangs nog de Draper’s Silicon Fall Pitch Prize waarmee Matula naar Draper University in Silicon Valley kan voor een ondernemerschapstraining. Ze kan daar ook gesprekken met mogelijke investeerders  voeren. Het vinden van investeringen is op dit moment van belang om QurieGen op eigen benen te laten staan en verder te groeien.

Grote projecten

De waarde van QurieGen zit in de eigen database met onderzoeksresultaten, maar ook in de methodes die worden ontwikkeld om dit te ontdekken. Er komen veel verzoeken bij Matula binnen om het platform in te zetten voor bepaalde cellen of ziektes. ‘Ik heb in twee weken acht keer nee moeten verkopen, omdat we ons op dit moment niet kunnen laten afleiden’, zegt ze. ‘We richten ons nu vooral op de werking van kankermedicatie. Hoe verder we komen, hoe meer gebieden we kunnen ondersteunen. Maar daarom is het van belang om ons te richten op QurieGen en grote projecten die binnen onze expertise passen.’

Kinga Matula moet haar aandacht langzaam gaan verleggen van onderzoek naar de leiding van een bedrijf waarin ze bezig is met personeel, juridische zaken en investeringen. Dat betekent ook dat ze meer aandacht vestigt op een verhaal om investeerders aan boord te krijgen. ‘Ik kan me wetenschappelijke conferenties herinneren waarin onderzoekers een lawine aan informatie over het publiek uitstortten waar amper iemand iets van snapte of onthield. Ik leer steeds beter hoe je een kort en helder betoog houdt waardoor investeerders het potentieel gaan zien. Dat zou eigenlijk een verplicht vak op de universiteit moeten zijn, ik merk nu hoe belangrijk dit is.’

Toch wil ze niet al haar tijd aan bedrijfsprocessen gaan besteden, ze ziet voor zichzelf ook een rol weggelegd als onderzoeker en leider. ‘Investeerders en klanten zien graag dat je begrip hebt van de materie. En ik vind het onderzoek ook echt leuk.’

Nieuwe medicijnen

Matula werd geboren in Polen en had ooit de ambitie om geneeskunde te studeren. ‘Maar hoeveel kun je doen als dokter? Je kunt een beperkt aantal mensen helpen. Als het je lukt behandelingen te verbeteren of nieuwe medicijnen te ontwikkelen, dan kun je duizenden of miljoenen mensen helpen.’ Ze heeft een brede achtergrond, naast een studie scheikundige technologie deed ze een studie biotechnologie en promoveerde ze in fysische chemie. Ze kon bij het lab van Wilhelm Huck aansluiten voor een net begonnen project wat uiteindelijk uitgroeide tot QurieGen.

Haar loopbaan bracht haar van Polen via Duitsland naar Nederland. Maar dit lijkt geen eindstation. ‘De belangrijkste onderzoekers en investeerders zitten in Californië en rond Boston. Het is logisch om het bedrijf op termijn deels daar te vestigen. Maar het kan een bedrijf worden dat zowel in Nederland als in de VS zit.’

Ondanks indrukwekkende prestaties voor een 32-jarige, zegt Kinga Matula toch een lastige tijd te hebben gehad. ‘Omdat ik gewisseld ben van studies heb ik niet zoveel publicaties op mijn naam staan als anderen die zich altijd op één onderwerp hebben gericht. Dat heeft me ook parten gespeeld bij het aanvragen van fondsen waar altijd op mijn leeftijd en publicaties werd gewezen.’

‘Dat ik dankzij meerdere studies juist over een helikopterblik beschikte, werd niet gezien’

Matula merkte dat ze graag onderzoek zou doen waar veel geld voor nodig was, maar dat je pas in aanmerking komt voor de grote fondsen wanneer je een gevestigde hoogleraar bent. Dat zou in haar geval betekenen dat ze nog minimaal twintig jaar aan haar onderzoeksprofiel moet werken, terwijl ze juist van snelheid houdt.

‘Dat ik dankzij meerdere studies juist over een helikopterblik beschikte, werd niet gezien. Nu zie ik juist dat ik er mijn voordeel mee kan doen. Ik geloof nog steeds in het belang van publicaties, maar wat ik in het verleden heb gedaan, helpt me met wat ik nu en in de toekomst wil doen.’

Matula vindt het omgooien van haar carrière spannend, maar twijfelt niet. ‘Het kan natuurlijk fout gaan, maar ik ben bereid dat risico te lopen. Het zou me erger lijken om spijt te hebben dat ik de stap nooit heb gezet.’