Een zonwering die niet alleen de zon weert, maar tegelijkertijd elektriciteit opwekt.  Waarom kwamen we daar zelf niet op? Zonnecelonderzoeker John Schermer en Sam Kin van het spin-off bedrijf SolarSwing hebben het idee ruim een jaar lang laten rijpen. Nu krijgen ze subsidie om te laten zien dat het kan.

Zon, zon, zon. We zagen niet anders in juli en de eerste dagen van augustus. John Schermer heeft er op zijn kamer weinig last van, hij zit op het noorden. Maar de meeste van zijn collega’s in het glazen Huygensgebouw hebben hun zonwering potdicht. Schermer wijst naar de vleugel aan de overkant, waar het groen ziet van de dichtgetrokken zonneschermen. ‘Mijn collega hier tegenover heeft de zonwering dicht en moet het licht aandoen om nog goed te kunnen zien. Dat is natuurlijk zonde. Wij willen een systeem ontwikkelen dat alleen het zonlicht afweert waar je last van hebt, dus alleen het felle, directe zonlicht, maar al het indirecte zonlicht binnenlaat. Bovendien: we willen het directe zonlicht omzetten in elektriciteit. Dan hoeft mijn collega bij mooi weer zijn licht niet aan te doen, integendeel: hij wekt elektriciteit op.’ Schermer is hoofd van de onderzoeksgroep zonne-energie. Zijn afdeling heeft een jarenlange ervaring met het maken van zonnecellen met een uitzonderlijk hoog rendement. Het bedrijf SolarSwing ontwikkelt op dit moment zonweringen ingebouwd in twee glasplaten, die alleen het zachte deel van het zonlicht doorlaten. Schermer en Sam Kin van SolarSwing hebben nu samen een proefmodel van een zonwering gemaakt die bestaat uit een aaneenschakeling van plastic plaatjes die als lens fungeren. Ook die zonwering zou tussen twee glasplaten moeten komen. Metalen plaatjes Schermer laat het zien, in het lab op het dak van het Huygens, de plek waar zijn zonnecellen op het dakterras kunnen worden getest. De plastic plaatjes zijn vierkant, zo’n tien bij tien centimeter. ‘We kunnen ze laten roteren naar de zon toe. Dan concentreer je het directe zonlicht.’ Om tegelijk het felle zonlicht af te vangen en om te zetten in elektriciteit, gaan ze metalen plaatjes aanbrengen vlak onder de plastic plaatjes. De metalen plaatjes, niet groter dan een vierkante centimeter, worden voorzien van zonnecellen. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan, zegt Schermer. ‘Ze moeten dusdanig gemonteerd worden dat ze een perfecte warmteoverdracht hebben. Dat is precisiewerk.’ Schermer en Kin kregen van technologiestichting STW geld (25.000 euro) om een half jaar te experimenteren. ‘We hebben een briljant idee, vinden we zelf. Nu volgt het proof-of-principle-experiment. Kunnen we een opstelling maken waarmee we kunnen aantonen dat dat idee ook werkt?’ Het geld is ook bedoeld voor het opstellen van een businessplan. Ze zien vooral een afzetmarkt in grote kantoorgebouwen (wereldwijd wordt jaarlijks een kleine 150 miljoen vierkante meter aan glazen overkappingen en gevels geplaatst) en de tuinbouwsector (jaarlijks 10 miljoen vierkante meter aan glasoppervlak). Maar ook voor de particulier met een serre zou hun systeem een uitkomst kunnen zijn. ‘Op een mooie zonnige dag is 80 procent direct licht. Dan wordt het heel warm in de serre. Met dit systeem zet je de directe lichtenergie om in elektriciteit, het komt je serre niet binnen. Dat scheelt ook heel veel in warmte.’/ Martine Zuidweg