Menig onderzoeker met een tijdelijk contract wordt gestraft als ze zwangerschapsverlof opneemt. Tessa van Leeuwen, postdoc bij het Donders Instituut, krijgt door haar verlof minder onderzoekstijd dan haar is toegezegd. ‘Dat maakt het zuur.’

Op het moment van het eerste telefoongesprek, eind april, is Tessa van Leeuwen net terug van de verloskundige. De postdoc bij het Donders Instituut heeft vanwege de aanstaande bevalling zestien weken standaard zwangerschapsverlof opgenomen (de maximale grens ligt bij achttien), maar de roze wolk heeft een zwart randje: de tijd die ze nú thuis zit, is ook een ‘straf’: ze krijgt die tijd niet gecompenseerd. ‘Dat maakt het zuur.’

Einde oefening
Hoe zit dat? Van Leeuwen werkt op een tijdelijk contract (van vier jaar), net als honderden andere postdocs en tijdelijke staf op de universiteit. Na dit contract is het einde oefening: de zogeheten ‘flexwet’ zorgt ervoor dat werkgevers omzichtig omgaan met vervolgcontracten. Voor je het weet is zo’n vervolgcontract een vast contract.

‘Alle vrouwen die verlof nemen kunnen in de knel komen, met consequenties voor hun carrière’

Logisch zou zijn dat Van Leeuwen haar verlofweken kan compenseren, met het vastplakken van zestien extra weken aan haar huidige vierjarige contract. ‘Maar het rare is dat dit alleen kan door het afsluiten van een nieuw en vast contract, en daar zijn de universiteiten terughoudend mee.’ Van Leeuwen zou graag zien dat deze ‘weeffout’ in de flexwet uit de wereld gaat.

Drie maanden minder onderzoekstijd maakt de kans kleiner om aan alle contractverplichtingen te voldoen, zo schetst Van Leeuwen het nadeel. Wie bijvoorbeeld een beurs geniet van onderzoeksorganisatie NWO wordt geacht tot publicaties te komen, of ten minste het onderzoek af te ronden. ‘Alle vrouwen die verlof nemen kunnen hiermee in de knel komen, wat consequenties kan hebben voor het verloop van hun carrière.’

Meetbaar
Is dit inderdaad een weeffout in de wet? Niet voor promovendi, wel voor de postdocs en andere tijdelijke medewerkers, althans: in de ‘oude situatie’. Vanaf 1 juli vorig jaar bestaat de mogelijkheid om een éénmalig tijdelijk contract een open einddatum te geven. Nico Doppen, arbeidsmarktjurist van de universiteit: ‘Het einde van het contract moet dan wel te formuleren zijn als een objectief meetbaar feit, bijvoorbeeld de datum dat het onderzoeksrapport wordt ingediend.’ Doppen weet van sommige faculteiten in Nederland dat ze jonge vrouwen nu een vijf- in plaats van een vierjarige aanstelling geven. Doppen. ‘Wij doen dat niet standaard, het moet wel gefinancierd kunnen worden.’

Tessa van Leeuwen, inmiddels halfweg haar vierjarige contract, heeft niks aan die nieuwe richtlijn. Doppen wijst erop dat Van Leeuwen niet alleen staat. Een peiling vorig jaar bracht zo’n tien soortgelijke gevallen op de campus aan het licht. De bal ligt nu bij de politiek. Doppen: ‘De universiteiten vinden de situatie slecht te rijmen met de ambities op het gebied van diversiteit en gelijke behandeling.’ Daarom wordt nu bij de minister aangedrongen op meer wettelijke ruimte voor verlenging van contracten voor bepaalde tijd. ‘Pas dan kunnen wij als werkgever, wat we graag zouden willen, de duur van zwangerschaps- en bevallingsverlof compenseren.’

Tessa van Leeuwen is afgelopen donderdag bevallen van haar zoontje Fedde.