Van de 2,5 miljoen euro die Maarten van der Weijden binnenhaalde met zijn zwemtocht, komt 4,5 ton beschikbaar voor Nijmeegs onderzoek naar alvleesklierkanker.

Tien andere wetenschappelijke studies elders in Nederland verdelen de rest van de 2,5 miljoen. ‘Het zijn allemaal projecten die vooraf al door het KWF zijn geadopteerd. Van der Weijden heeft persoonlijk zijn voorkeur voor deze projecten uitgesproken’, legt Nijmeegs onderzoekscoördinator Iris Nagtegaal uit.

Van de 2500 patiënten die jaarlijks in Nederland de diagnose alvleesklierkanker krijgen, is een jaar later nog maar een kwart in leven. Zo’n 10 procent heeft mogelijk een erfelijke variant. ‘Het is nog maar een schatting, we weten het eigenlijk ook niet precies’, geeft Nagtegaal aan.

Daarnaast is eigenlijk alleen roken een voorspeller. ‘Bij een roker is de kans twee tot drie keer groter. Mogelijk dat ook alcoholgebruik een rol speelt, maar daar is het verband al veel minder duidelijk.’ Andere oorzaken zijn niet bekend. ‘Door te focussen op erfelijkheid, kunnen we misschien een belangrijke component voor het ontstaan van alvleesklierkanker in beeld brengen. Dat is ons doel.’

Voorspellen of het eerder ontdekken van alvleesklierkanker is belangrijk, omdat een kleine tumor nog goed te behandelen is. ‘Alvleesklierkanker is zo dodelijk, omdat we de kanker vaak pas ontdekken als de tumor groot is en uitgezaaid. Dan is het al te laat voor een behandeling.’

Makkumermeer

Nagtegaal gaat allereerst kijken naar patiënten die darmkanker of borstkanker hebben en daarnaast alvleesklierkanker. ‘Hebben zij die twee soorten kanker als gevolg van een erfelijke component? Zo ja, ziet de tumor in de alvleesklier er dan anders uit? Dat zou het ontstaan van alvleesklierkanker makkelijker kunnen voorspellen. Dan heb je ook handvatten voor een betere screening binnen betrokken families.’

Nagtegaal dankt ook acht naaste Radboudcollega’s. Die haalden afgelopen weekend 12.000 euro op voor de Maarten van der Weijden Foundation. Ze zouden dit weekend een stuk met Van der Weijden mee zwemmen. Door de slechte waterkwaliteit ging dat niet door. In alle stilte hebben ze toch gezwommen in het Makkumermeer.

Dit artikel van Frank Hermans verscheen eerder in De Gelderlander.