‘De opmerkingen van Raisa Blommestijn hebben mij met stomheid geslagen’
-
Een Black Lives Matter-demonstratie in Hamburg, 5 juni 2020. Foto: Rasande Tyskar (via Flickr)
INGEZONDEN - Samen met vele anderen was student antropologie Stefanie van de Haterd met stomheid geslagen door de uitzending van Ongehoord Nederland van afgelopen donderdag. In een ingezonden stuk beschrijft zij de impact die het openbaar geuite racisme heeft op haar gemoed. ‘Is dit hoe Nederland denkt?’
Het is pijnlijk om geconfronteerd te worden met de Nederlandse onderbuik; de verstopte haatdragende onderlaag. De opmerkingen van Raisa Blommestijn in de uitzending van Ongehoord Nederland van vorige week, nadat een compilatie werd getoond van filmpjes waarin zwarte mensen witte mensen in elkaar slaan, hebben mij met stomheid geslagen.
Je kan jezelf afvragen of het het waard is om dit bericht uit te lezen tot de laatste letter. Wat het belang is van luisteren naar iemand zonder groot podium. Daarom stel ik mezelf even voor:
Ik ben hier niet om te shockeren of te verdelen.
Ik probeer alleen te ontdekken wie ik ben in deze maatschappij.
Te realiseren hoe complex het leven kan zijn.
Mijn naam is Stefanie. Ik heb een gemengde achtergrond, maar ben opgegroeid op een heel ongemengde plek. Op jonge leeftijd zaait dat twijfel. Te donker voor de een, te licht voor de ander.
Het zorgt ervoor dat ik vier keer zo hard wil bewijzen dat ik er ook toe doe. Om toegelaten te worden tot mijn omgeving moet ik grappig genoeg zijn, lief genoeg, rustig genoeg.
Kleurige buitenlaag
Maar wat gebeurt er als iederéén een platform krijgt? Ook geluiden van personen die persoonlijkheden over een kam scheren. Die mensen afrekenen op hun kleurige buitenlaag. Vergeet al die keren dat je gezellig was, welbespraakt bleef en niet je stem verhief. Elke keer aanpassen, omdat jij niet bent zoals die anderen.
Negers, toch Raisa?
Dit is wat anderen misschien zien als ze kijken naar die kleurige buitenlaag.
Een activist, radicaal empathisch, idealist, een relschopper, zo eentje die je met een geheven vuist op de dam zag staan.
Een danser, een dromer, een toekomstige veranderaar, een exotische chick, soms té expressief. Een mengelmoes.
Maar hier is iets waar zij niks van weten: mijn angst.
Eén opmerking, één contextloze video en één YouTube-link laten mij en vele anderen in een klap in verwarring achter. Is dit echt hoe Nederland denkt? Is dit wat ik tegen mijn broertje van 14 moet vertellen wanneer hij de wijde wereld in gaat? Dat het wij tegen zij is? Dat je er toch nooit bij zult horen? Nooit geaccepteerd zult worden voor wie je bent? Dat ik moet leven in angst om niet uitgesloten te worden? Dat haat ook een podium heeft?
Gemene deler
Wat ik liever wil zeggen is dat iedereen een andere mening heeft en mag hebben. Het respect moet opbrengen om niet te willen kwetsen. Het is niet verdeel en heers. Het is zoeken naar datgene wat de gemene deler is. Of juist verschillen zien voor wat ze zijn, namelijk constructen. Er zijn geen rassen, mijn rode bloed is ook jouw rode bloed.
Er zijn geen rassen, mijn rode bloed is ook jouw rode bloed.
Als jij en ik kunnen bijdragen aan een plek waar gepraat wordt. Niet verzwegen. In veiligheid. Niet achter gesloten deuren. Eerlijkheid zonder barrière. Dan zijn grenzen niet meer dan grenzen. Dan is mijn kleur ook niet meer dan een kleur. Dan kan ik mijn broertje vertellen dat Nederland net zo tolerant voor mij is als voor de volgende persoon in de rij.
W vd haterd schreef op 20 september 2022 om 16:04
Goed tegen gas prima waa
Jij voor staat
Mienke de Wilde schreef op 20 september 2022 om 23:00
Je klinkt als een leuk mens en voor mij hoefden die woorden ook niet zo, maar er worden wel erg veel intenties op Raisa Blommestijn geprojecteerd. Kwetsen en gekwetst worden horen een beetje bij het leven en ik word er juist angstig van als dat de grens wordt van vrijheid van meningsuiting, want elk woord kwetst uiteindelijk wel iemand. Het is wel zo dat we dit wat ON deed in andere media eigenlijk ook steeds zien, alleen dan de andere kant op. De witte man is meer en meer stereotypisch racistisch, onwetend, fout en dader. De joden de haakneus en de standaard geldbelustheid, de zwarte mensen de standaard uitbundigheid en makkelijkheid, de moslims de standaard hangjeugd en zakkenrollers en de witte mensen de standaard racisten. Dat laatste is ook racisme op zich maar dat is (inderdaad) best een taboe en dat was volgens mij het thema van deze uitzending. Wel een beetje provocerend en ik zou het ook anders hebben gedaan, maar andere anti-racismedebatten begonnen menigmaal provocerender. Het is natuurlijk spijtig als mensen gekwetst worden door bepaalde woorden, maar ik denk dat dat en nooit de bedoeling is geweest én nooit de graadmeter moet worden voor de grens van vrijheid van meningsuiting. De discussie over de racistische stereotypering van de witte (man) als intolerante racist en het taboe dat op alleen al het voeren van die discussie ligt, is denk ik wel een heel belangrijke. Iedereen wil uiteindelijk een plek waarin gepraat wordt. Maar de veiligheid die sommigen eisen (nooit kwetsen) verhinderen het praten juist. Wat jij denkt dat wij denken is niet hoe wij denken. Natuurlijk hoor je erbij. Natuurlijk hoef je niet bang te zijn. En qua “acceptatie”: wie zijn witte mensen überhaupt om jou te moeten accepteren alsof zij de zeggenschap hebben? Je bent er toch gewoon en dus ben je gelijkwaardig. Maar ook witte mensen willen niet racistisch gestereotypeerd worden (als racisten nota bene). Daar ging de uitzending over. Het was duidelijk een spiegelbeeld (of fotonegatief) van hoe er de afgelopen 10 jaar in andere media gepraat werd.
Lara de Die schreef op 21 september 2022 om 16:31
Beste Mienke, jij zegt dat het in de uitzending ging over dat ‘witte mensen niet racistisch gestereotypeerd willen worden (als racisten nota bene)’. Maar het schokkende aan de uitzending was dat er willekeurige filmpjes werden getoond van zwarte mensen die witte mensen geweld aandeden, en dat die mensen als ‘negers’ aangeduid werden. Dat lijkt mij bij uitstek het beeld bevestigen dat er nog behoorlijk racistische ideeën heersen bij sommige witte mensen.
Daarnaast worden de groepen die jij noemt (Joden, zwarte mensen, moslims) structureel benadeeld en gestereotypeerd in veel landen in onze wereld. Het klinkt alsof je vreest dat witte mensen ook zo’n stereotype (‘racistisch’) en benadeling zullen krijgen. Maar mensen als Raisa Blommestijn bevestigen dit stereotype alleen maar, dus ik begrijp niet waarom je het voor haar opneemt.
Volgens mij zijn witte mensen die strijden tegen discriminatie en racisme in het algemeen (en dus niet alleen discriminatie van de ‘eigen’, witte kleur) veel beter in het imago van witte mensen verbeteren.
Lara de Die schreef op 21 september 2022 om 16:45
Korte samenvatting van mijn eerdere reactie: als je niet als een racist gezien wilt worden, gedraag je dan ook niet als een racist.
koen schreef op 24 september 2022 om 11:55
Hoezo ‘de Nederlander’? Je bent zelf ‘de Nederlander’ – net als ik. Dat 20% niet goed snik is, daar moeten we allemaal gewoon mee leven. Nederland heeft niet alleen onderbuiken, maar ook warme harten en een goede hersens. Net als jij.
Mienke de Wilde schreef op 25 september 2022 om 21:39
Ik hoop dat we allemaal kunnen stoppen met discriminatie en racisme. Al die stereotypes moeten natuurlijk de deur uit. Hoezo imago van witte mensen verbeteren? Om in de gunst/(ver)gunning te vallen bij wie en voor wie? Wij zijn ook prima zoals we zijn, net als iedereen met een andere kleur. Oók wij hoeven niet te dulden dat onze ‘okeeheids-factor’ wordt bepaald door mensen uit andere kleur- etniciteitshokjes. Sowieso die nadruk op die kleuren de hele tijd, verschrikkelijk. Dat willen we toch juist niet? De ene discriminatierichting vervangen door de andere lost echter ook niets op. Ik wil eigenlijk juist niemand verdedigen of afvallen, maar ik erger mij wel steeds vaker aan de taboes en de selectieve verontwaardiging, waardoor je om objectief te blijven eigenlijk automatisch constant degenen lijkt te verdedigen die de boemannen zijn. In dit geval ON. Ja, het was provocatief en ja, de beelden waren vertekend. Inderdaad shit. Maar om heel eerlijk te zijn zie ik op geaccepteerde omroepen eigenlijk niet anders, maar dan andersom. En dus als maatschappelijk geaccepteerde en zelfs aangemoedigde trend. Dat vind ik veel gevaarlijker voor de inclusie en diversiteit van de toekomst. Op een paar gekken na twijfelt niemand in Nederland er volgens mij meer aan dat mensen met wat meer pigment net zo prima zijn als “wij” witte mensen. Ja, er soms wat religiekritiek of ideeënkritiek wat onterecht wordt opgevat als personen- of afkomstkritiek, maar laten we eerlijk zijn: de groep die tegenwoordig heel salonfähig en zonder tegenspraak, vraagtekens of consequenties hardop fout gevonden mag worden – enkel en alleen op basis van zijn kleur, hoe noemen we dat ook alweer? – is de witte. (En als hij ook nog cisgender heteroman is, moet hij natuurlijk eigenlijk helemaal zijn mond houden tot hij gevraagd wordt.) Ik zeg niet dat er geen problemen meer zijn met discriminatie van de “meer-gepigmenteerden”. Natuurlijk zijn die er. Maar het grootste probleem (dat is volgens mij door iedereen vanzelfsprekend gevonden en aangemoedigde discriminatie) zit daar al lang niet meer. En daarom kan ik dus ook wel begrijpen wat ON hier (helaas inderdaad op een beetje gebrekkige manier) aan de kaak wilde stellen
Jeroen Peters schreef op 28 september 2022 om 18:23
Ik vraag me oprecht af of Mienke de kern van de kritiek op de ON uitzending heeft begrepen. Het gaat er primair niet over of je het eens met hetgeen werd uitgedragen in de uitzending maar het journalistieke gehalte van niet alleen deze, maar alle uitzendingen, verdienen het niet om Nieuws te worden genoemd.
Dit soort programmas en zenders horen niet thuis in ons bestel. Niet omdat ik het oneens ben met de standpunten maar het gebrek aan gedegen onderzoek en hoor en wederhoor. ON probeert meningen te presenteren als “feiten” met YouTube filmpjes als bewijs” Werkelijk? Dergelijke werkwijze past misschien in Poetin’s Rusland maar niet in een liberale en open democratie. ON is een gevaar voor onze samenleving omdat ze niet de regels van zo’n open en liberale samenleving respecteren maar trachten te ondermijnen. Regelrecht populisme en demagogie en zie waartoe dat leidt.
Je moeder schreef op 12 oktober 2022 om 20:53
Holy shit, na het lezen van jouw reactie wilde ik mijn ogen eruit prikken…
C. Riticus schreef op 26 september 2022 om 10:26
Lezen we hier nu echt “helaas inderdaad op een beetje gebrekkige manier”? Het item was de waanzin ten top. Je schrijft als eerste zin: “Ik hoop dat we allemaal kunnen stoppen met discriminatie en racisme.” Toon dan a.u.b. ook nooit maar enig begrip voor hufterige extreem-rechtse stereotyperingen.
C. Riticus schreef op 26 september 2022 om 10:26
Lezen we hier nu echt “helaas inderdaad op een beetje gebrekkige manier”? Het item was de waanzin ten top. Je schrijft als eerste zin: “Ik hoop dat we allemaal kunnen stoppen met discriminatie en racisme.” Toon dan a.u.b. ook nooit maar enig begrip voor hufterige extreem-rechtse stereotyperingen.
D. de Groot schreef op 12 oktober 2022 om 23:04
Hoi Mienke,
Je zegt ” ook witte mensen willen niet rascistisch gestereotipeerd worden ( als rascisten notabene)”.
Zelf ben ik wit en blond. Ik ben nooit bang geweest om hiermee te maken te hebben.
Ik vind het zieligdoenerij als witte mensen hier een issue van maken. In de slachtofferrol gaan zitten. Witte mensen hebben niet te maken gehad met een slavernijverleden. Het is een totaal andere situatie.
Waarom verdedig je deze uitzending? Het woord neger is absoluut niet meer van deze tijd en bewust profocatief gebruikt. Ik kan daar erg boos over worden. En dan later wordt gezegd dat het niet zo bedoeld is.
We zijn allemaal mensen, welke kleur we hebben. En we zijn allemaal waardevol.
Ik raad aan het stuk te lezen van Raisa ” de regenboogideologie” in de Dagelijkse Standaard”. Dit geeft een beeld hoe zij denkt over deze mensen. Het geeft een breder beeld over haar.
Christine schreef op 3 augustus 2023 om 16:21
Dank voor de leestip over het stukja wat Raisa op de Dagelijkse Standaard heeft geschreven. Daar komt ze genuanceerder over dan op tv. Ik schrok toen ik Raisa de term neger hoorde gebruiken.
Maar wat ik zelf heel erg jammer aan de term ‘neger’ vind, is dat die term door gepigmenteerde personen, met name in de VS, nog gewoon wordt gebruikt. Laten we één keuze maken: niemand gebruikt deze term meer. Of we zijn allemaal vrij om deze term te gebruiken.
Overigens vind ik zelf mensen (in mijn geval dan mannen) met meer pigment veel aantrekkelijker en vind ik kinderen met pigment veel schattiger (niet te doen, zo cute!). Ook snap ik niet waarom allerlei bruggen en dergelijke te Curacao nog steeds vernoemd zijn naar leden van ons Koningshuis. Over historie van uitbuiting en slavernij en onderdrukking gesproken. Ik zal de dag vieren waarop dit alles wordt hernoemd naar lokale helden, met meer pigment. Zullen we ons daar eens druk over maken?