OPINIE - Het is een misvatting dat wetenschappers van de Radboud Universiteit op 13 maart alleen staken voor het behoud van hun eigen banen, schrijft hoogleraar Marc van Oostendorp in een reactie op het opiniestuk van hoogleraar Frank Hartmann. 'We staken omdat we ons grote zorgen maken over de manier waarop de politiek omgaat met de wetenschap, en met andere instituties.'

Ik heb mijn collega van accounting, hoogleraar Frank Hartmann, nooit ontmoet, maar hij heeft wel een duidelijke mening over mij. In zijn opiniestuk op Voxweb noemt hij mij en andere mensen die zich zorgen maken over de bezuinigingen op het hoger onderwijs ‘beroepsdemonstranten’, die ‘veilig ingebed in medezeggenschaps- en vakbondsposities’ gebruikmaken ‘van toegekende budgetten om hun trits van klachten te verwoorden’.

Dit alles kennelijk in fel contrast tot collega Hartmann die weliswaar is ‘ingebed’ in diezelfde ‘posities’ als wij, maar geen klachten heeft, en al helemaal geen trits, behalve dan over zijn collega’s die demonstreren. Er kan volgens hem immers best bezuinigd worden, zegt hij, namelijk op activiteiten in onze universiteit die betrekking hebben op ‘politiek en ideologie’.

Nu is dit geloof ik al minstens het derde artikel dat ik van Hartmann lees waarin te keer wordt gegaan tegen een door hem waargenomen misstand op de universiteit. Eerder las ik bijvoorbeeld in het ND dat er heel veel geld wordt verspild aan zogeheten ‘woke’ zaken. Ik heb daar nooit veel van gemerkt, maar ik neem onmiddellijk aan dat het vaststellen van dit soort zaken behoort bij de betaalde werkzaamheden van Hartmann. Want het zou toch niet zo zijn dat een strijd tegen vreedzame demonstratie, en tegen genderneutrale toiletten eigenlijk ook ‘politiek en ideologie’ zijn?

En het zal toch al helemaal niet zo zijn dat het alleen maar ‘politiek en ideologie’ is als collega Hartmann het er toevallig niet mee eens is?

Ondoordachte bezuinigingen

Op 13 maart staken we. Veel mensen aan deze universiteit zijn zeer verontrust over de zeer zware en volkomen ondoordachte bezuinigingen waarmee het huidige kabinet dreigt. Die verontrusting is onlangs ook weer versterkt doordat de leider van de grootste regeringspartij van Nederland jubelde over de verkiezing van de Amerikaanse president Donald Trump – dezelfde die met grote vaart bezig is om subsidies voor wetenschap stop te zetten, omdat er woorden als gender of bias in staan, die Trumps ongenoegen oproepen.

‘Het is voor velen van ons niet lastig om te vrezen voor de vrijheid van onderzoek, en sowieso voor de vrijheden in de westerse samenleving’

Het is voor velen van ons niet lastig om te vrezen voor de vrijheid van onderzoek, en sowieso voor de vrijheden in de westerse samenleving. Ook de PVV heeft er al voor gepleit dat bepaalde soorten onderzoek eigenlijk best opgegeven kunnen worden omdat ze te ‘woke’ zouden zijn.

We staken op 13 maart dus niet alleen, en wat mij betreft zelfs niet in de eerste plaats, voor onze eigen banen. We staken omdat we ons grote zorgen maken over de manier waarop de politiek omgaat met de wetenschap, en met andere instituties. We staken omdat we ons ernstige zorgen maken, en zien dat radicaal-rechtse regeringen elders ook vaak begonnen met een aanval op de wetenschap (en op het mysterieuze fenomeen ‘woke’).

Duistere periode in de geschiedenis

Collega Hartmann windt zich er daarbij over op dat er in een affiche dat oproept tot de bijeenkomst van a.s. donderdag 13 februari, waarin we de staking voorbereiden, een verwijzing is verwerkt naar de fameuze februaristaking van 1941. Hij ziet de overeenkomsten met die duistere periode in onze geschiedenis kennelijk niet.

Nu kun je van de vergelijking van alles vinden, maar ik vermoed dat een sleutel van Hartmanns betoog zit in deze honende zin – een te midden van vele honende zinnen in zijn oeuvre: “Reikhalzend kijken ze (dat ben ik dus, en de anderen die zich zorgen maken) uit naar de kans om het werk neer te leggen en gezamenlijk – ja, altijd gezamenlijk – zich over deze of gene onrechtvaardigheid te uiten.”

Op de een of andere manier vindt Hartmann het kennelijk af te raden om gezamenlijk op te staan tegen onrecht. Alsof je het allemaal van eenlingen moet laten afhangen, alsof juist inderdaad in de gezamenlijkheid niet onze kracht ligt.

Ik heb nog nooit van mijn leven gestaakt, en ik ben zeker niet van plan er mijn beroep van te maken, maar ik ben van plan op 13 maart daadwerkelijk het werk neer te leggen. Want er gaat momenteel wel erg veel mis in de wereld, en ik ben ervan overtuigd dat we daar alleen gezamenlijk iets tegen kunnen doen.