Het bevorderen van diversiteit op de universiteit, werkt averechts. Dat vindt de Limburgse psychologiestudent Beau Cox, die een vader heeft uit Jamaica en daarom onder de noemer 'allochtoon' valt.

Beau Cox (24) heeft als student nog nooit het gevoel gehad dat ze anders werd behandeld vanwege haar huidskleur. Totdat er twee weken geleden opeens een artikel verscheen op voxweb over de etnische diversiteit onder Nijmeegse studenten. ‘Nadat ik dat artikel las, keek ik om me heen in de collegezaal. Hoeveel donkere studenten zijn hier eigenlijk?’ Ze plaatste een reactie op de website.

Dat ze opeens zo op huidskleur lette, en dat ze zichzelf opeens als uitzondering zag, daar schrok ze van. ‘Dat voelde ongemakkelijk. Ik wil me niet bezig houden met mijn huidskleur. Het hoort er niet te doen.’ Met het betoog van Anya Topolski, de politiek filosoof die vindt dat de universiteit maatregelen moet nemen voor meer diversiteit, is ze het niet eens. ‘Natuurlijk moet een universiteit open staan voor iedereen. Maar een afspiegeling vormen van de samenleving? Een mooi ideaal, maar niet haalbaar, alleen al omdat een universiteit bestemd is voor hen met de capaciteiten om er te studeren.’

‘Een diversity officer kan de rol van etniciteit en polarisatie juist vergroten’

Het aanstellen van een diversity officer, een aanbeveling van een commissie van de Universiteit van Amsterdam, vindt Cox een slecht idee. ‘Ik ben bang dat de rol van etniciteit daardoor groter wordt en daarmee de polarisatie op de campus.’ Met positieve discriminatie moet je erg oppassen, vindt Cox. ‘Ik wil niet het gevoel krijgen dat andere mensen denken dat ik op de universiteit rondloop dankzij mijn huidskleur.’

Het streven naar diversiteit moet veel eerder beginnen: op de basisschool of op de middelbare school. ‘Kinderen, van welke etniciteit dan ook, moeten vanaf jonge leeftijd aangespoord worden om door te leren. Als je als donker kind achttien jaar lang te horen krijgt dat je automonteur wordt, wil je echt niet opeens naar de universiteit.’

Als basisschoolleerling had Cox wel het gevoel dat ze anders was. Niet vanwege haar afkomst, want ze is geboren en getogen Limburger. Wel vanwege haar uiterlijk. ‘Toen ben ik nog wel eens gepest, omdat ik donker ben. Ik was één van de drie donkere kinderen op school in Voerendaal. Ik wilde toen heel graag steil haar hebben, net als de andere meisjes.’

Allochtoon
Met de stereotypen die bestaan over Jamaica, het land van haar vader, heeft Cox helemaal niks. ‘Reggae gaat me te langzaam, blowen vind ik saai. Met de rastacultuur heb ik niks. Rustig aan doen? Ik ben juist altijd druk.’ Wat soms over Nederlanders wordt gezegd – direct in de omgang, tolerant, open-minded – past juist wel bij Cox, zegt ze zelf. ‘En toch krijg ik het label opgeplakt van allochtoon. Als één van je ouders een niet-Westerse achtergrond heeft, word je al in dat hokje geplaatst. Maar ik wil helemaal niet op die manier gecategoriseerd worden.’

Dat onder meer de Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid heeft besloten om te stoppen met het gebruiken van de woorden allochtoon en autochtoon, vindt ze dan ook een goede zaak. ‘Het woord allochtoon wordt vaak geassocieerd met iemand die de Nederlandse normen en waarden niet machtig is. Alsof die nog geleerd moeten worden. Dat is problematisch.’

‘Ik heb een haat-liefdeverhouding met hokjesdenken’

De term die ervoor in de plaats komt, een persoon met een migratieachtergrond, vindt ze echter niet veel beter. ‘Het gaat van vaag naar vaag. Ik ben nooit gemigreerd – alleen binnen Nederland – en alsnog wordt de niet-Nederlandse afkomst van mijn vader benadrukt.’

Toch snapt psychologiestudent Cox als geen ander dat hokjesdenken in de menselijke natuur zit. ‘Ik heb een haat-liefdeverhouding met hokjes. Zo is het hartstikke handig in de sociale omgang. Je kunt je erdoor identificeren met een bepaalde groep. Op het hokje ‘student’ ben ik bijvoorbeeld hartstikke trots. Als ik Limburgers tegenkom, zeg ik altijd “hé, daar kom ik ook vandaan”. Maar hokjes kunnen ook ontzettend beperkend zijn, het ligt er maar aan hoe je ermee omgaat. Etnische hokjes gaan benadrukken vind ik geen goeie zaak.’