Donald Trump wordt de nieuwe president van de Verenigde Staten. Hoe reageert de Radboud Universiteit hierop?

19.45 uur: Student Timo Nijssen woont tijdelijk in de VS en doet verslag
New York leek het gisteravond niet te kunnen geloven. Rond acht uur zat de sfeer er nog goed in bij een election party georganiseerd door de publieke radio en The Guardian. De meeste aanwezigen hadden op Clinton gestemd en hoewel de kaart steeds roder kleurde, had iedereen nog goede hoop op een vrouwelijke president – zeker omdat Texas zo lang blauw bleef.

Maar hoe meer uitslagen richting Trump wezen, hoe meer mensen afhaakten. Omdat het einde niet in zicht leek, werd de boel voor 12 uur al afgesloten.

In Rockefeller Center, het hoofdkantoor van NBC News en voor de gelegenheid omgedoopt tot ‘Democracy Plaza’, heerste stilte. Mensen staarden naar grote schermen waarop eindeloos dezelfde tussenstand bleef staan. Je kon de vele Amerikaanse vlaggen horen wapperen. Ook op Times Square was het oorverdovend stil. Een verslagen menigte kwam samen rond de schermen van diverse nieuwszenders.

Een van de weinige plekken waar het afgelopen nacht wel rumoerig was, was voor het hoofdkwartier van Fox News. Een kleine groep stond daar met borden met Hillary Will Start World War 3 en Blacks for Trump te zwaaien en te joelen.

Vandaag is er eigenlijk alweer weinig van te merken. New York is net zo druk als altijd, zij het misschien iets stiller. Je hoort mensen amper over de verkiezingen. De enige herinnering aan gisteravond zijn de voorpagina’s van de kranten: TRUMP TRIUMPHS, zegt de New York Times. PRESIDENT TRUMP, koppen de New York Post en Wall Street Journal.

18.04 uur: Kennisclips over Trump door hoogleraar Staatsrecht Paul Bovend’Eert

16.40 uur: Amerikanen in Nijmegen reageren op hun nieuwe president
Marketing and International Business student Thuy Tran (23) is not very surprised Trump won last night. ‘I believed he was underestimated in the presidential race ever since he announced that he was going to run. There are more Republican voters than people think there are.’ Tran did not decide on Trump in the voting booth, ‘I voted Hillary because I think she is more qualified for the job, and I did not want Trump who has supporters promoting violence.’ Tran is not very optimistic about the future of the United States with Trump in the White House. ‘I think the social issues such as race and gay rights are going to take a step back. But I like to look at the bright side and just “wait and see”’.

Jerika L. Heinzé, PhD-student, who wrote this blog for Vox about being an American expat these days: ‘I am absolutely distraught and genuinely fear for the future of the country. I have lost complete faith in the American people and feel scared for the repercussions, which will be numerous. Trump vowed to go after a number of racial an religious minorities, the man doesn’t believe in global warming, and I fear the policy changes that will result from having a sexist, racist, anti-intellectual president who has no background in politics.’

16.29 uur: De vrouwenkaart: ‘Was Clinton een man, dan had ze gewonnen’
Hoe kun je een dag bloggen en daarbij de vrouwenkaart op de borst houden? Kan niet, daarom belden wij ook met hoogleraar Bedrijfskunde Yvonne Benschop, gespecialiseerd in gender in organisaties. Benschop staat nóg paf van de uitslag, die uitwijst ‘dat een overduidelijk wel gekwalificeerde vrouw wordt voorbij gestreefd door een overduidelijk niet gekwalificeerde man’. Hoe kan dat? ‘Mensen stellen blijkbaar veel vertrouwen in deze man, en dan doen zijn kwalificaties er kennelijk minder toe,’ zegt Benschop. ‘Was Clinton een man geweest had ze gewonnen.’

Een enorm dilemma voor Clinton was hoe over het voetlicht te komen tegenover zo’n dominante mannenman als Trump. Even verbeten en fel zijn werkt niet, zo is al lang bekend, want dan krijgt een vrouw de wind van voren. ‘Dus heeft ze zich steeds vrouwelijk gedragen: niet boos worden, vriendelijk en rustig blijven, warmte uitstralen en veel, heel veel glimlachen. Kijk er de debatten maar op na.’ Desondanks heeft de tegencampagne haar kunnen afschilderen als een onsympathieke en onbetrouwbare bitch, analyseert Benschop, precies op die punten waarop vrouwen negatief worden afgerekend. Sowieso is vrouwelijkheid een kwetsbaar imago voor een leider, omdat het makkelijk afbreuk doet aan de competentie van de leider, die juist daadkrachtig en besluitvaardig moet lijken. De strijd was domweg niet te winnen, in elk geval (nog niet) in Amerika. ‘Natuurlijk kan een vrouw politiek leider zijn, zie Merkel, maar in Amerika blijkt het nog een stap te ver.’

16.02 uur: Het grote nieuws is ingedaald bij de studenten
Engelse taal en cultuur-student Joey Slijper (24) is niet erg verbaasd over de uitslag. ‘Ik had wel ’t idee dat veel Amerikanen iets radicaal anders wilden, en dat ze daarvoor best extreem zouden stemmen. En laten we wel wezen: het waren allebei slechte kandidaten voor het presidentschap. Ik denk bijvoorbeeld ook dat als Hillary was gekozen, dat ze een hele slechte standaard had gesteld als eerste vrouwelijke president.’

Joey’s studiegenoot Veerle Kruitbosch (22) vindt het vooral schokkend dat Trump met zulke extreme ideeën zo veel mensen achter zich heeft gekregen. Ze is daarnaast blij dat Trumps plannen eerst door de Senaat moeten – een geruststellende gedachte.

Religiewetenschapper Isabelle van den Heuvel (21)  houdt er een onorthodoxe mening op na: ze hoopte dat Trump zou winnen. Met reden, echter. ‘Ik heb een sceptische houding ten aanzien van wereldmacht: ik denk dat als je zo veel geld bezit en zo veel macht bezit als Trump en Clinton, dat je per definitie niet voor het volk kunt regeren. Ik denk dat beide kandidaten slecht waren. Het verschil tussen Trump en Clinton is echter dat Trump weinig voor elkaar zal krijgen doordat hij geen ervaring heeft als politicus en niet zo diepgeworteld is in het systeem, terwijl Clinton haar plannen wel had kunnen doorvoeren met haar contacten en ervaring. Mijn lichte voorkeur voor Trump was dus pragmatisch. Als je moet kiezen tussen twee slechte kandidaten, dan moet je kiezen voor diegene die het minst voor elkaar kan krijgen.’

Het laatste woord is aan geschiedenisstudent Sam Mulder (27). ‘Ik ben blij te horen dat Trumps campagneretoriek niet terugkwam in zijn overwinningsspeech. Ik denk dat hij zich toch diplomatiek zal gaan opstellen.’

15.35 uur: Socioloog Niels Spierings over de gevolgen voor de LGBT-community
Volgens socioloog Niels Spierings ziet de emancipatie voor de homoseksuelen en andere leden van de LGBT-community er niet rooskleurig uit met Trump in het Witte Huis. ‘De aankomend vicepresident  Mike Pence is ongelooflijk conservatief en dat is niet heel positief voor de LGBT-community. Naast het presidentschap hebben de Republikeinen ook de Senaat in handen en lijkt er een benoeming in het Hooggerechtshof aan te komen die daar de balans naar conservatief zal keren. Daarmee staan alle poortjes op groen voor een conservatief beleid.’ Dit betekent bijvoorbeeld dat Trump en Pence rechtsbescherming van de LGBT-community teniet kunnen doen. Het is dan aan de wetgevers in de individuele staten of ze bijvoorbeeld het huwelijk tussen mensen van gelijk geslacht gaan verbieden. Toch zegt Spierings dat niet de hele LGBT-community tegen Trump is. ‘Uit recent onderzoek in Europa blijkt dat er een behoorlijke groep is die voorstander is van LGBT-emancipatie en daarnaast tegen immigratie is. Amerikaanse berichten noemen getallen als 20 procent van de LGBT gemeenschap die op Trump zou stemmen.’

15.11 uur: Student Amerikanistiek Frank Kruijsbeek over de uitslag

Embedden niet mogelijk. Artikel waarnaar verwezen wordt vind je hier.

14.56 uur: ‘In het Kremlin kan de champagne, ehh.. wodka open.’
‘President Poetin zal blij zijn met dit resultaat’, reageert hoogleraar Politieke filosofie Evert van der Zweerde, die jarenlang in Rusland woonde. ‘Ik verwacht dat Trump zich veel minder zal bemoeien met de binnenlandse aangelegenheden in Rusland. De winst van Trump draagt bij aan een multipolaire wereld, waarin de grootmachten hun eigen gang gaan en kleinere landen in het gedrang komen. Trump zal er veel minder aan gelegen zijn zich te bemoeien met conflicten in de wereld, zoals die in de Zuid-Chinese Zee. Ik vind het geen gekke gedachte dat met de keuze voor Trump een nieuwe Koude Oorlog is afgewend. Maar wat komt er voor in de plaats?’

Van der Zweerde: ‘Over de man Trump maak ik mij niet zo’n zorgen. Waar ik me wel zorgen over maak is de uitdijende macht van de Republikeinse partij. Met de meerderheid in het Congres, en het feit dat Trump drie rechters mag gaan aanwijzen in de Supreme Court, wordt rechts-Amerika wel heel machtig. De Christelijk-fundamentalisten in Amerika zullen zich in hun handjes knijpen.’

14.33 uur: Hoogleraar Amerikanistiek Hans Bak likt de wonden
Gisteren muntte hoogleraar Amerikanistiek Hans Bak de slogan ‘Dump The Trump’, in aanloop naar de mede door hem georganiseerde Election Night in Lux. Na een doorwaakte nacht klom hij – zijn teleurstelling voorbij – in de pen voor een eerste beschouwing. ‘Trump krijgt een exorbitante last op zijn schouders.’ Lees hier de volledige tekst.

13.59 uur: Politicoloog Kristof Jabobs: ‘Peilingen te veel op elkaar afgestemd’
Politicoloog Kristof Jacobs vindt het niet verassend dat de opiniepeilingen er uiteindelijk zo naast bleken te zitten. ‘Het bekende verkiezingsblog FiveThirtyEight gaf van tevoren nog steeds een derde kans voor Trump. Mensen zagen een overwinning als onwaarschijnlijk, maar in statistiek is niets onmogelijk. De kans was nu eenmaal aanwezig dat Clinton de popular vote (absolute aantal stemmen van alle staten) zou winnen en Trump de Electoral Vote.’ De grootste verassing kwam in de uitslagen van Michigan en Wisconsin – twee staten die vooraf als zeker voor Clinton werden bestempeld. ‘De peilingen in deze staten zijn zich gaan afstemmen op de andere peilingen in het land, waar Clinton vaak voorlag’, aldus Jacobs. ‘Uiteindelijk heeft Clinton het verwachte aantal stemmen in Michigan en Winsconsin gehaald, maar heeft Trump het voor elkaar gekregen de witte arbeidersklasse te laten stemmen. Van hen werd een lage opkomst verwacht.’

13.47 uur: Hoogleraar Bertjan Verbeek nuanceert de zorgen
Nooit was een Actualiteitencollege van Radboud Reflects drukker bezocht dan vanmiddag. En wie zich steeds bozer begint te maken over de uitslag, kan zich laven aan een lesje relativering. Volgens hoogleraar Internationale betrekkingen Bertjan Verbeek leidt de winst van Trump niet direct tot grote veranderingen in de VS. ‘Er spelen nu eenmaal grotere belangen.’ Goed, Trump zit straks achter de knoppen van de kernwapens, maar Verbeek wijst erop dat hij wordt omgeven door een enorme bureaucratie die ook invloed uitoefent. ‘En wat betreft de relatie met Rusland denk ik dat we eerst moeten afwachten tot IS is verslagen. Dan zal duidelijk worden of een betere relatie tussen de VS en Rusland mogelijk is.’ Helemaal geen zorgen? Jawel, zegt Verbeek, wijzend op het klimaatakkoord van Parijs, dat in combinatie met een republikeins congres waarschijnlijk niet zal worden geratificeerd. ‘Maar houd wel in het achterhoofd dat ook Clinton met een republikeins congres had moeten werken.’

12.46 uur: Esther-Mirjam Sent is verbaasd over haar wereld
Als PvdA-senator vindt economiehoogleraar Esther-Mirjam Sent het niet gepast om op de uitslag te reageren. Maar ze wil wel een eerste reactie met ons delen: ‘Ook ik vind het jammer dat Hillary Clinton het niet is geworden. Wat me vandaag in het bijzonder opvalt is dat iedereen in mijn tijdlijn op Facebook en Twitter en in mijn persoonlijke ontmoetingen boos reageert. En als ik mijn krant lees, zie ik dezelfde boze reacties. Dan denk ik: “In wat voor wereld leef ik nu eigenlijk?”

12.38 uur: Peter van der Heiden zat ernaast. ‘Misschien krijgen wij Geert Wilders als premier.’
Politiek commentator en parlementair historicus Peter van der Heiden zat ernaast. Kolossaal, zo zegt hij zelf. Hij wist zeker dat Clinton ging winnen. Niet dus. Zijn uitgebreide analyse over Trumps overwinning lees je hier. Wat betekent dit voor Amerika, de wereld en Nederland?

12.30 uur: Communicatiewetenschapper Carlo Hagemann: ‘Journalist moet de straat op’
Niet alleen de opiniepeilers hebben een steek laten vallen, ook journalisten mogen zich achter de oren krabben. Dit zegt communicatiewetenschapper Carlo Hagemann. ‘De mensen die nu op Trump hebben gestemd, staan te weinig op de radar van de media, en dat zijn er nogal wat.’ Volgens de voorlopig uitslag hebben 58,7 miljoen Amerikanen hun stem aan Trump gegeven, de overbekende ‘boze, witte mannen uit de rust belt’. Journalist, ga vaker die wijken in, roept Hagemann op. ‘Blijf niet in je eigen buurt hangen en kijk verder dan de clichématige achterstandwijken. De mensen moeten erop kunnen vertrouwen dat de media een compleet beeld geven van wat er leeft in de samenleving.’

12.15 uur: Yurre Wieken (gemeenteraadslid SP en alumnus) vindt Clinton onsportief

12.05 uur: Zal Trump de uitslag wel erkennen?

12.00 uur: Actualiteitencollege vanmiddag met eerste analyse
Programmamaker Tom Vogels van Radboud Reflects wist het na 5 uur vanochtend zeker: er móet een Actualiteitencollege komen vandaag. Op dat moment zag hij de uitslag in Florida en kwam Trump in zijn flow. De inzet van het college vanmiddag: wat betekent de uitslag voor Amerika, Europa en de rest van de wereld? Filosoof Tim Houwen, gepromoveerd op populisme, politicoloog Bertjan Verbeek en gespreksleider-filosoof Cees Leijenhorst geven hun eerste reactie. Het college is om 12.45 uur in de hal van het Erasmusgebouw.

11.44 uur: Studenten in de Refter kunnen het niet geloven
Tandheelkundestudent Daan Kamerling (20) had niet verwacht dat Trump zou winnen, maar baalt er niet van. ‘Eerlijk gezegd vond ik Trump en Clinton allebei slechte kandidaten voor het presidentschap. Dus echt teleurgesteld? Nee, dat ben ik niet. Waar ik me eerder zorgen over maak, is het wereldwijde populisme. Daar is dit weer een voorbeeld van.’

Samantha Elschot (21), bouwkundestudent uit Delft, volgt momenteel een minor Kunstgeschiedenis aan de Radboud Universiteit. Ze heeft de verkiezingen gevolgd via een vriendinnetje dat in Amerika zit. Dat Trump nu president is, doet haar weinig. ‘Trump president… tja. Hij schreeuwt een hoop en praat iedereen naar de mond. Maar of hij ook echt wat gaat uitvoeren van zijn plannen, dat moet ik nog zien. Het wordt gewoon afwachten.’

Laurien ten Dam (19), student Nederlands in Utrecht, zit op haar vriend te wachten boven een kop thee. ‘Toen ik vanmorgen opstond was ik niet blij. Niet dat ik baal, of bang ben. Het is meer ongeloof: hoe kan het nou zijn dat die Amerikanen zo’n man verkiezen?’ Ze sluit zich aan bij Samantha: ze vraagt zich af of Trump al die extreme dingen wel erdoor gaat krijgen in de USA.

Tristan Payer (21) en Christopher Strucks (20), Duitsers, studeren Kunstmatige intelligentie. Op de vraag naar de verkiezingsuitslag, moeten ze lachen. ‘We kunnen het gewoon niet geloven. Maar over het algemeen overheerst een slecht gevoel.’ ‘Een van de ergste dingen vind ik dat hij niet in klimaatverandering gelooft’, voegt Tristan daaraan toe. ‘Dat heeft wereldwijde impact.’

11.37 uur: Bertho Nieboer, gynaecoloog in het Radboudumc, denkt er het zijne van

11.25: Hoogleraar Sociologie Marcel Lubbers: ‘Onderzoek laat onvrede al langer zien’
Opnieuw hebben ‘we’ het niet gezien: na de Brexit was er opnieuw de verrassing van een oprisping van wat heet het populistisch sentiment. Waarom zagen we het niet? Hoogleraar sociologie Marcel Lubbers doet al jaren onderzoek naar de opkomst van radicaalrechtse partijen, en plaatst een nuancering: ‘We zien in ons onderzoek heel goed, en al heel lang, dat er onvrede is met het politiek establishment, het is alleen lastig om op basis daarvan te voorspellen wat de uitkomsten van verkiezingen zijn.’ Lubbers wijst erop dat de marges afgelopen nacht bij de belangrijkste staten heel klein waren, wat mede verklaart dat de uitkomst afwijkt van de peilingen, nog versterkt door het Amerikaanse kiessysteem. ‘Maar misschien dat we de manier waarop we peilen toch nog een keer tegen het licht moeten houden, vooral om beter in zicht te hebben wie er wel gaat stemmen en wie niet’. Dat de wetenschap tot het establishment behoort dat de werkelijkheid niet goed doorgrondt, en zich laat leiden door eigen opvattingen, gaat Lubbers te ver. Neem de uitspraak gisteren van hoogleraar Amerikanistiek Hans Bak: ‘Dump the Trump’. Meer dan een opvatting, zegt Lubbers. ‘Bijna alle peilingen wezen op een overwinning voor Clinton, dan is zo’n uitspraak niet zo raar.’

10.17 uur: Nijmeegse studenten wachten tevergeefs op Hillary Clinton
Twaalf uur lang stonden de studenten van de Honours Academy in New York te wachten op de nieuwe president Hillary Clinton. Zij kwam niet. We bellen met een van de studenten en coördinator Charlotte Brand. ‘Mensen waren in tranen.’ Lees het hele verhaal hier.

Dit liveblog wordt gedurende de dag aangevuld.

1.57 uur: De eerste stemmen komen binnen
Tijdens de Election Night in LUX, in samenwerking met de Radboud Universiteit, wacht het publiek in spanning op de uitslag van de verkiezingen.